Percival Everett, Το σβήσιμο

Άσκηση ύφους, μάθημα διεισδυτικής και εύστοχης γραφής, μελέτη για την εμπορευματοποίηση της λογοτεχνικής κουλτούρας, την αποσύνθεση της οικογένειας και την συγγραφική κρίση. Αυτή θα ήταν μια απάντηση στην ερώτηση "τι είναι Το σβήσιμο". Κυρίως είναι ένα από τα σπουδαιότερα έργα της σύγχρονης αμερικανικής πεζογραφίας με πειραματικό ύφος, τεχνική του εγκιβωτισμού, υποσημειώσεις σε σημειώσεις και ερμηνευτικούς κώδικες, χρήση προσωπικών επιστολών και κανονικής σύνταξης ενός πλήρους βιογραφικού σημειώματος, φανταστικούς διαλόγους π.χ. ανάμεσα στον Ουάιλντ και τον Τζόις, τον Βιτγκενστάιν και τον Ντεριντά. Όλα αυτά εντάσσονται σαν ιντερλούδια στην εξέλιξη του έργου.

 

Ήρωας είναι ο Θελόνιους Έλισον ή Μονκ, Αφροαμερικανός συγγραφέας και πανεπιστημιακός. Δέχεται απανωτές απορρίψεις από εκδότες για το τελευταίο του μυθιστόρημα μιας και δεν ακολουθεί την "πολιτικά ορθή" μέθοδο γραφής, δεν γράφει σαν μαύρος, τα βιβλία του είναι βαριά, είναι διασκευές του Αισχύλου και του Ευριπίδη, άρα μακριά από την αφροαμερικανική εμπειρία.  Ο Μονκ φεύγει από το Λ.Α και επιστρέφει στην Ουάσιγκτον για να παρευρεθεί ως εισηγητής σε σεμινάριο λογοτεχνίας και να ξαναδεί την οικογένειά του.

 

Τα πράγματα παίρνουν τέτοια τροπή, ώστε ο Μονκ αναγκάζεται να εγκατασταθεί στην Ουάσιγκτον για να φροντίσει τη μητέρα του που πάσχει από Alzheimer. Οργισμένος από τον εκδοτικό κόσμο, ακόμα πιο εξαγριωμένος από την πετυχημένη κυκλοφορία ενός βιβλίου μιας μαύρης πρωτοεμφανιζόμενης, ξεκινά να γράφει και ο ίδιος, με ψευδώνυμο, μια παρωδία του ευπώλητου βιβλίου.

 

Μέσα σε έναν κυκεώνα οικογενειακών και προσωπικών αλλαγών, ο Μονκ βλέπει την "Πατολογία" του να εκδίδεται και να αποσπά το σημαντικότερο βραβείο της χώρας

 

Ανελέητη σάτιρα απέναντι στην συντηρητική στρατιά της αμερικανικής κοινωνίας, στα ΜΜΕ, στα παρασκήνια και τον μηχανισμό των best sellers και την φυλετική ταυτότητα, υπό την αφήγηση του Μονκ, του alter ego του, Σταγκ, και του ίδιου του Everett.

 

Λογοτεχνία αξιώσεων, "Το σβήσιμο", μια μετακίνηση από το δράμα στην κωμωδία με στάσεις στην παρωδία. Ένα καλειδοσκοπικό συγκλονιστικό μυθιστόρημα που χτίζει, χτίζεται και εκπλήσσει. Δυστυχώς, εξαντλημένο από τον εκδοτικό του οίκο, ένα έργο το οποίο ευελπιστούμε σύντομα να επανεκδοθεί.

 

Έξοχη η μετάφραση της Χίλντας Παπαδημητρίου.

 

 

Εκδόσεις ΠΌΛΙΣ

Δημήτρης Καταλειφός, Συμπληγάδες γενεθλίων

 

Γνωστός στο ευρύ κοινό με την ιδιότητα του ηθοποιού - εκ των σπουδαιότερων της χώρας - ακριβοθώρητου και ακούραστου εργάτη που λαξεύει την πέτρα της Τέχνης του, ο Δημήτρης Καταλειφός ανασυστήνεται ως εξαίρετος συγγραφέας-ποιητής χωρίς, ομολογουμένως, αυτό να προκαλεί έκπληξη. Όσοι τον παρακολουθούμε (εκτός από το θέατρο και τις πολύ ελάχιστες εμφανίσεις του στη μικρή οθόνη) στις σπάνιες συνεντεύξεις του, διακρίνουμε πάντα τον ισορροπημένο ειρμό της σκέψης του και τις αρετές της, το ήθος του, την ευαισθησία του, τις απόψεις του που  απέχουν από κάθε εντυπωσιασμό αλλά φέρουν ωριμότητα και αθόρυβο εσωτερικό πυρετό.  Ένας άνθρωπος του δικού του Ύψους δεν θα μπορούσε παρά να εκφράζεται, και, μέσω του γραπτού λόγου και της ζωγραφικής, μιας ακόμα ενασχόλησής του.
 

Τα 65 κείμενα ποιητικής πρόζας του παρόντος βιβλίου γράφτηκαν από τον Δημήτρη Καταλειφό το διάστημα  από τα τέλη Φεβρουαρίου ως την 21η Μαΐου 2020, υπό συνθήκες εγκλεισμού λόγω της καραντίνας.
 

Με θέατρα κλειστά, μακριά από το σανίδι, τους ρόλους και τη φλόγα των ερμηνειών, η φλόγα ξεπήδησε απ' τη σκηνή και βρήκε καταφύγιο στο χαρτί: έγινε ταξίδι στα μέρη της μνήμης, χαραμάδα στο σκοτάδι και δρόμος χωρίς απαγορεύσεις.
 

Τα μικρής έκτασης κείμενα του Καταλειφού μιλούν σε πρώτο ή σε τρίτο πρόσωπο, εκφράζουν χαρές και στιγμές περασμένες, απευθύνονται σε πρόσωπα που έγιναν χαμογελαστές φωτογραφίες και σε χρόνια που χάθηκαν σε άδοξο αγώνα. Είναι κείμενα εσωτερικοί μονόλογοι, απευθύνονται στον εαυτό, σε χρόνο αόριστο και παρατατικό, σε οριστική ενεστώτα.
 

Η πολυθρόνα πήρε το σχήμα των σωμάτων που λείπουν, η σιωπή κυριαρχεί σαν το γιασεμί στο παιδικό παράθυρο, τα κυκλαδίτικα ξωκλήσια αναζητούν το χάδι του Θεού, τα τραγούδια των ερώτων ξεχύνονται απ' το ραδιόφωνο. Πάντα και παντού η μυρωδιά μιας θαλασσας, η πνοή των βιβλίων, το ακριβό άρωμα της μνήμης διαποτίζει κάθε φράση σε κάθε σελίδα.
 

Η ανασφάλεια απέναντι στον αδίστακτο παφλασμό του χρόνου μετατρέπεται σε καρδιά που αποκαλύπτεται για όσα έζησε, ζήτησε, κέρδισε, έχασε. Ένας χρόνος ακόμα, παραμονές γενεθλίων και οι Συμπληγάδες τους.
 

Μια αριστοτεχνική συλλογή παλλόμενων κειμένων, ένας τόμος- συνομιλία με τον εγκλεισμό του καθενός μας.

 

 

Εκδόσεις Πατάκη

Jacqueline Woodson, Κάτι αστραφτερό

 

Κάτι αστραφτερό, κρυμμένο κάτω από το σανίδι με τον διαφορετικό ήχο, κάτω από το τελευταίο σκαλοπάτι. Κάτι αστραφτερό μέσα σε σώμα του πόθου και σε ένα άλλο σώμα που θέλει να αποτινάξει την ανάμνηση. Κάτι αστραφτερό από τη θύμηση ανθρώπων που έφυγαν κι έγιναν φωτιά και χρυσός.
 

Ένα αστραφτερό λυπητερό τραγούδι είναι το νέο μυθιστόρημα της Jacqueline Woodson που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πόλις, σε θαυμάσια μετάφραση της Άννας Μαραγκάκη.  Βασικά του θέματα, η οικογενειακή κληρονομιά και οι τραγωδίες της, οι ταξικές διαφορές, η αναζήτηση εαυτού και σεξουαλικής ταυτότητας, οι φυλετικές διακρίσεις, το παρελθόν που περνά σαν θαμπό κειμήλιο από γενιά σε γενιά.
 

Κατόρθωμα πραγματικό της Woodson σε περίπου διακόσιες σελίδες να αναμετρηθεί με μια χιονοστιβάδα αναμνήσεων και θεμάτων και να χωρέσει εν τάχει σχεδόν έναν αιώνα αμερικανικής Ιστορίας, με υπαινιγμούς και αναφορές. Η εξιστόρηση, καθόλου τυχαία, ξεκινάει το 2001 στο Μπρούκλιν. Η δεκαεξάχρονη Μέλοντι γιορτάζει την ενηλικίωσή της σε μια παραδοσιακή τελετή με συγγενείς και φίλους. Το κορίτσι είναι καρπός ενός εφηβικού έρωτα και αργότερα θύμα εγκατάλειψης από την μητέρα της, Άιρις, η οποία έφυγε για σπουδές στο κολέγιο όπως το επιθυμούσε.
 

Το κουβάρι ξετυλίγεται, τα σώματα στροβιλίζονται στη μουσική ακριβώς όπως και οι μνήμες στροβιλίζονται μπρος πίσω στο χρόνο. Τα πρόσωπα της οικογένειας στέκονται μπροστά στον "προβολέα - αναγνώστη" και εξιστορούν με ειλικρίνεια όσα τους διαμόρφωσαν και έριξαν πιο βαθύ κόκκινο χρώμα στην καρδιά τους.
 

Κι όσο η αφήγηση ταξιδεύει, πραγματοποιείται υπογείως μια έρευνα: τι κάνει έναν γονιό καλό ή κακό και πώς επιδρούν πάνω του οι κοινωνικές νόρμες και απαιτήσεις.
 

Πλασμένοι με περισσή αγάπη και συμπόνοια οι χαρακτήρες του έργου από την σπουδαία Αφροαμερικανίδα συγγραφέα. Ακόμα και τα όποια λάθη τους συγχωρούνται γιατί είναι βαθιά ανθρώπινα.
 

Μια συγκινητική οικογενειακή μελέτη με τη βαριά σκιά που αφήνουν οι προσωπικές επιλογές. Ένα μυθιστόρημα κατάδυση σε βυθό ανθρώπινο, με κοράλλια και δίχτυα, με φυσαλίδες και άγρια ρεύματα.

 

 

Εκδόσεις Πόλις
 

Ocean Vuong, Στη γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι

 

«Αγαπημενη μου μαμά,
Σου γράφω σε μια προσπάθεια να σε πλησιάσω - ακόμα κι αν κάθε λέξη που βάζω κάτω στο χαρτί με απομακρύνει περισσότερο από εσένα.»

Μυθιστόρημα-σεισμική δόνηση πολλών Ρίχτερ με αυτοβιογραφικά στοιχεία, χρονικό και επιστολικό κείμενο. Αλλά κυρίως πρόκειται για ένα γράμμα αγάπης, κατανόησης, θυμού, απομάκρυνσης και σμιξίματος, αφήγησης εαυτού, ζωής και απώλειας, μεταφοράς τραυμάτων από γενιά σε γενιά, γράμμα κληρονομιάς μιας γλώσσας και της σιωπής. Τολμηρό, ειλικρινές, ωμό μέσα στην ποιητικότητά του, το πρώτο μυθιστόρημα του Vuong μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Gutenberg, ένας ακόμη Θησαυρός που προστίθεται στη σειρά Aldina, σε αριστοτεχνική μετάφραση της Έφης Φρυδά.
 

Ο αφηγητής-πρωταγωνιστής ονομάζεται Little Dog (Μικρός Σκύλος), μεγαλώνει στο Χάρτφορντ του Κονέκτικατ πλάι στην τραυματισμένη ψυχικά και ασταθή συναισθηματικά μητέρα του, Ρόουζ, και την σχιζοφρενική γιαγιά του, Λαν. Ο πατέρας του είναι μια σκιά, μια θολή θύμηση, μια συναρμολογούμενη φιγούρα εκείνη τη νύχτα που συνελήφθη για ξυλοδαρμό και ενδοοικογενειακή βία.
 

Ιστορία ενηλικίωσης ενός μικρού μετανάστη στην Αμερική: κακοποιημένου από τη μητέρα του, βασανισμένου από τους συμμαθητές του που έβλεπαν ένα ντελικάτο "κίτρινο" αγόρι να μην μιλάει στη γλώσσα τους, βασανισμένου από ήχους ναπάλμ, θρήνους άλλων ζωών πριν απ' αυτόν. Ο Μικρός Σκύλος βρίσκει παρηγοριά στην πρώτη του ερωτική σχέση με έναν "λευκό" τραχύ νεαρό, που αποδεικνύεται τραγική στη συνέχεια. Η αληθινή του σωτηρία είναι το διάβασμα, η βουτιά στη γλώσσα της νέας του πατρίδας και η κατανόηση της ιστορίας της οικογένειάς του.
 

Η σχέση του Μικρού Σκύλου με τη μητέρα του είναι στην καρδιά του έργου, σχέση ιερή και καταραμένη που δομεί και αποδομεί τα πάντα γύρω του, γίνεται κώδικας ζωής για τον ίδιο και της σχέσης του με τους άλλους.
 

Ένα γράμμα του αφηγητή προς τη μητέρα του που εκείνη ποτέ δεν θα διαβάσει. Ένα βλέμμα σε ένα πλάσμα αγαπημένο και, την ίδια στιγμή αξιοθρήνητο, ανίκανο, ξένο, με πολλαπλά τραύματα ενός ατελείωτου πολέμου και μιας άρνησης για ένταξη στη νέα ζωή.
 

Η αφήγηση είναι περιπλάνηση στο χώρο, στο χρόνο και σε κύκλους βίου χωρίς χρονολόγηση. Μνήμες που ξεπηδούν σαν σπίθες μιας άγριας φωτιάς, μνήμες πεταλούδες μονάρχες που ανοίγουν φτερά πάνω από γκρεμό.
 

Οδυνηρό και καταστροφικά υπέροχο μυθιστόρημα υψηλής έντασης και θερμοκρασίας, παθιασμένο και λυρικότατο.
 

Ένα κόμμα από έμβρυο γίνεται τελεία κι ύστερα το κόκκινο γίνεται χαμόγελο.

 

 

Μετάφραση: Έφη Φρυδά

Εκδόσεις Gutenberg