Τρίτη 22 Ιουνίου 2021

Νίκος Βεργέτης, Τορκί Μπαρ

Νίκος Βεργέτης, Τορκί Μπαρ


Από τις πιο ιδιαίτερες και δυναμικές φωνές της σύγχρονης ελληνικής πεζογραφίας, ο Νίκος Βεργέτης (δημιουργός των νεοσύστατων εκδόσεων Κυψέλη) είχε προκαλέσει αίσθηση πριν 4 χρόνια με την εξαίρετη νουβέλα του "χόλι μάουντεν" και στην συνέχεια με τη συλλογή διηγημάτων του "Ιπποκράτους και  Ασκληπιού γωνία", (και τα δύο από τις εκδόσεις Κέλευθος). Επανήλθε για να ταράξει τα νερά της πολύ πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής με το συγκλονιστικό σπονδυλωτό μυθιστόρημα "Τορκί Μπαρ", που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Έρμα.

Γραφή εκρηκτική, ρυθμική, σπιντάτη, πλοκή σφιχτοδεμένη κι ένα story γεμάτο μουσική, ανατροπές και άφθονη τροφή για σκέψη.

Κοινός άξονας της ιστορίας και των ηρώων είναι το Τορκί Μπαρ με ιδιοκτήτη τον Σκωτσέζο Τζίμι ΜακΝίκολ που αφηγείται περιστατικά του βίου του στους πελάτες. Ο χώρος του μπαρ είναι γεμάτος από σκόρπια κομμάτια του παζλ της ζωής του. Ακροατές-θαμώνες και συνοδοιπόροι σε δρόμους που διασταυρώνονται μεταξύ τους είναι ο Άρης και τα αδέρφια Άγρα, Αργύρης και Βασίλης. Μέσα σε περίπου δύο δεκαετίες, του '80 και του '90, οι ζωές των ηρώων ξετυλίγονται, μπερδεύονται, μπαίνουν η μια μέσα στα σύνορα ή την καρδιά της άλλης.

Ο Τζίμι μεγαλώνει στο Ινβερνές, γίνεται μέλος της τοπικής ομάδας ποδοσφαίρου, γνωρίζει τον Γκάρι. Οι δυο τους έχουν κοινό μεγάλωμα και στόχους, έχουν κοινό ξύπνημα άνοιξης στα κορμιά τους και η επαφή τους τούς δένει για πάντα. Ως την ώρα που, μερικά χρόνια μετά, στην Αθήνα, ο Γκάρι πεθαίνει απροσδόκητα.

Οι αδερφοί Άγρα είναι ιδιοκτήτες μιας επιχείρησης κατασκευής δεύτερης ζωής για νεκρούς. Πλάθουν το παρελθόν τους σαν πλαστελίνη, διοργανώνουν γιορτές αναμνήσεων οι οποίες καταλήγουν γιορτές τοξικότητας για τους ίδιους τους αδερφούς.

Και ο Άρης: παγιδευμένος στην ελευθερία που αποζητούσε, στοιχειωμένος από μια λίμνη αίματος στο σχήμα της Κρήτης. Ένα ανθρώπινο ράκος με μια μόνιμη νοσταλγία για τα περασμένα, με έντονο φόβο για την ομορφιά και τον Φόβο που φοβάται, με μια κατσαρίδα που κατοικεί μέσα στο σώμα του και τον εξουσιάζει και τον ισοπεδώνει.

Μυθιστόρημα αξιώσεων για τα ανθρώπινα απύθμενα βάθη, για τις παρέες που γράφουν ιστορία και για τη δύναμη του "μαζί", για τη φυλακή της ελευθερίας, για ανθρώπους που πεθαίνουν από κύρωση ονείρων, για την κατσαρίδα που τρέφεται από σκέψεις και φόβους και γίνεται Εγώ, Εσύ, Εμείς...
 
 
Εκδόσεις έρμα

Δευτέρα 21 Ιουνίου 2021

Clemens J. Setz, Η παρηγοριά των στρογγυλών πραγμάτων

Clemens J. Setz, Η παρηγοριά των στρογγυλών πραγμάτων

Για πρώτη φορά μεταφρασμένος στα ελληνικά ο Clemens J. Setz, γεννημένος στην Αυστρία, πολυβραβευμένος, θεωρείται από τους πιο σημαντικούς, ευφυείς, δυναμικούς συγγραφείς της νέας γενιάς της γερμανόφωνης πεζογραφίας. Κι αυτό ακριβώς διαπιστώνουμε έχοντας διαβάσει την παρούσα εκρηκτική συλλογή διηγημάτων του, που μόλις πρόσφατα κυκλοφόρησε στη σειρά Aldina των εκδόσεων Gutenberg σε έξοχη μετάφραση του Χρήστου Αστερίου.

Είκοσι διηγήματα - φωτογραφικά στιγμιότυπα ενός κόσμου σε πτώση στο χάος. Καθημερινοί άνθρωποι στα όρια της παραφροσύνης, αλλοπρόσαλλοι, ικανοί να διαβάσουν τα σημάδια πίσω από ήχους και ρωγμές, βαδίζουν στην κόψη του ξυραφιού, μιλάνε με το παρελθόν, ρίχνουν κέρματα στην προσωπική τους άβυσσο, ντύνονται ρόλους άλλων, ζουν στην άγνοια, στη μοναξιά, στον πανικό, στη βαναυσότητα και γυρεύουν λύτρωση.
 
Ένας πατέρας μοιράζεται τον πόνο και το αδιέξοδο των κρίσεων πανικού με τους δύο μικρούς γιους του. Ένας άντρας δαμάζει τους φόβους του παρατηρώντας άγνωστα πρόσωπα στους καθρέφτες των ασανσέρ. Ένας νεαρός ερωτεύεται μια τυφλή που όλες οι επιφάνειες του σπιτιού της είναι καλυμμένες από βωμολοχίες. Μια μητέρα μαθαίνει κιθάρα στον νεκρό γιο της, τον περιποιείται κι έπειτα καλεί ξένους άνδρες για ένα one-night stand δίπλα στο πτώμα του παιδιού.
 
Ένας γιατρός ανάβει γιορτινό προβολέα για χάρη ενός άρρωστου κοριτσιού.
 
Αυτοί είναι μόνο μερικοί από τους ήρωες του Setz. Όλοι τους, από το πρώτο έως το τελευταίο διήγημα, παλεύουν μανιασμένα να αποφύγουν τις αμβλείες γωνιές της ύπαρξής τους και να παρηγορηθούν από την όποια στρογγυλότητα των πραγμάτων.
 
Ο Setz γράφει λυρικά και ωμά, ριζοσπαστικά τρυφερά, παίζει ακραία με λέξεις, έννοιες και μεταφορές, ψηλαφεί πόντο πόντο το σώμα της παράνοιας και μας ταξιδεύει στο σκοτεινό σύμπαν των ψυχαναγκαστικών διαταραχών.
 
Βιρτουόζος αφηγητής της καθημερινότητας του παραλόγου και του επισφαλούς κόσμου της ανθρώπινης συνθήκης, με εξωφρενικά εκπληκτικούς γλωσσικούς σχηματισμούς που φανερώνουν υπαινιγμούς και κλείσιμο ματιού σε Κάφκα, Πίντσον και Γουάλας.
 
 
Μετάφραση: Χρήστος Αστερίου
Εκδόσεις Gutenberg

Κυριακή 20 Ιουνίου 2021

Σπύρος Κιοσσές, Το κάτω κάτω της γραφής

Σπύρος Κιοσσές, Το κάτω κάτω της γραφής
"....ελευθερία η ποίηση
      για σένα
      όμως εμένα
      οι λέξεις σου
      για μια ζωή
      με έχουν
      καταδέσει"

Κάθε λέξη μια ανάσα, μια αποκάλυψη κι ένας όρκος, στην ποιητική συλλογή του Σπύρου Κιοσσέ "Το κάτω κάτω της γραφής".
 
Στη μια πλευρά ο έρωτας, στην άλλη πλευρά η γλώσσα. Σαν δυο αντικριστοί καθρέφτες. Και στη μέση ένα "εσύ" που κυλάει στα νερά μιας πιστής πίστης. Κι εκεί το "εσύ" μεταμορφώνεται σταδιακά σε "εγωσύ".
 
Ποίηση ακροβασία σε τεντωμένο σχοινί πάνω απ' το χάος του έρωτα, της σιωπής, της φωτιάς, της παράλογης λογικής. Ο Σπύρος Κιοσσές επιλέγει τις λέξεις του με προσοχή, τις ενώνει με ακρίβεια, σκαλίζει ατέλειες και σημεία στίξης, αμβλύνει γωνίες.
 
Ποίηση χαμηλόφωνη με τρανταχτό αίσθημα, αφιέρωμα στο παιχνίδι μεταξύ φθόγγων, παύσεων και στην "αγωνία της γραφής". Στο λευκό της άγραφης σελίδας που ξεκινάει το ταξίδι και ο προορισμός για το κάτω κάτω της γραφής και της αγάπης.
 
Η ποιητική συλλογή του Σπύρου Κιοσσέ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μελάνι.

Σάββατο 19 Ιουνίου 2021

Τάσος Αλεξιάδης, Ξύπνα με πριν φύγεις (Ιστορίες βιβλιοϋπαλληλικής τρέλας)

Τάσος Αλεξιάδης, Ξύπνα με πριν φύγεις (Ιστορίες βιβλιοϋπαλληλικής τρέλας)

Ο τόπος: Αθήνα. Κεντρικό βιβλιοπωλείο "Κομητεία", στην οδό Γαληνού, τρισέγγονου του Ασκληπιού.
 
Οι πρωταγωνιστές: ο Τάσος (αφηγητής των ιστοριών) και η Βούλα, συνάδελφοι - ήρωες- άνθρωποι που μετακινούνται μπρος πίσω στα όρια της αντοχής.

Οι δευτεραγωνιστές: πελάτες του βιβλιοπωλείου.

Ένας πρόλογος που από την πρώτη του αράδα προκαλεί χαμόγελα για να ακολουθήσουν στη συνέχεια δεκαπέντε ιστορίες όπου, ενώ οι εποχές τρέχουν με ταχύτητα, οι πρωταγωνιστές, Τάσος και Βούλα, παραμένουν πιστοί στο πόστο τους και στο καθήκον εξυπηρέτησης πελατών. Οι αντοχές δοκιμάζονται όταν οι πελάτες ζητάνε περίεργα βιβλία, λένε λάθος τίτλους, γίνονται αγενείς, απειλητικοί ή είναι αναποφάσιστοι. Κι ενώ η υπάλληλος Βούλα τραγουδάει για να ξορκίσει το  κακό, ο υπάλληλος Τάσος βιώνει το δράμα του επικοινωνείν και κάνει χιούμορ για να αντέξει ό,τι δεν αντέχεται.

Οι ατάκες του, με φωνή On και Off, σε ερωτήσεις και απαιτήσεις πελατών είναι σε πρώτο επίπεδο σπαρταριστές και γεννάνε τρανταχτά γέλια. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, σκιτσάρουν με λεπτές αποχρώσεις προβληματισμό για τον κόσμο που ζούμε.

Όσοι αναγνώστες εργάζονται στο χώρο των βιβλιοπωλείων και διαβάσουν αυτές τις ευφυώς γραμμένες ιστορίες, θα ταυτιστούν απόλυτα με πρόσωπα και καταστάσεις, θα μπουν επακριβώς στη θέση των πρωταγωνιστών. Οι αναγνώστες εκτός χώρου θα απολαύσουν μια εξαιρετική συλλογή χρονογραφημάτων για το παρασκήνιο του τι σημαίνει να εργάζεται κανείς σε ένα τομέα που φαντάζει ονειρικά πλασμένος.

Χρησιμοποιώντας απλή γλώσσα, ο Αλεξιάδης τραβά την κουρτίνα, ανοίγει παράθυρα και αποκαλύπτει τη θέα: φιγούρες, ευτράπελα και στιγμές ελληνικού παραλόγου.

Χιούμορ, ψυχή και συγκίνηση για το γκροτέσκο της καθημερινότητας με μυρωδιά βιβλίου.
 
 
Εκδόσεις Εκάτη

Πέμπτη 17 Ιουνίου 2021

Arthur Schnitzler, Φυγή στο σκοτάδι

Arthur Schnitzler, Φυγή στο σκοτάδι
 
Η αριστουργηματική αυτή νουβέλα ολοκληρώθηκε το 1917 και χρειάστηκε να περάσουν 14 χρόνια ώσπου να δεχτεί ο κορυφαίος Αυστριακός Άρτουρ Σνίτσλερ να προχωρήσει στην έκδοσή της. Έχουμε να κάνουμε με ένα κείμενο κλειδωμένου συρταριού και κλειστής καρδιάς, κυριολεκτικά και μεταφορικά.  Η γραφή της ιστορίας και το πλάσιμο των χαρακτήρων δημιούργησαν έντονη ασφυξία στον Σνίτσλερ, μιας και πρόκειται για έργο με αυτοβιογραφικά στοιχεία και πλήρους ταύτισης του συγγραφέα με τους ήρωές του. Και εκτός της ασφυξίας υπήρξαν αμφιβολίες, συνεχής τάση αλλαγών στο περιεχόμενο, αυτοκριτική. Υπήρξε η εσωτερική νύχτα σε συνδυασμό με το σκούρο μπλε χρώμα που χύνεται σαν μελάνι σε άγρια θάλασσα.

Κεντρικός ήρωας, ο Ρόμπερτ (alter ego του Σνίτσλερ) που μάχεται σε δύο στρατόπεδα την ίδια στιγμή: στην απέραντη - σχεδόν παθολογική - αγάπη του για τον αδελφό του, Όττο, και στα συμπλέγματα κατωτερότητας απέναντί του. Δαίμονες, σκιές και μανία καταδίωξης φυτρώνουν διάσπαρτα σαν αγριόχορτα στο μυαλό του Ρόμπερτ που, ενώ προσπαθεί να πορεύεται εύρυθμα, ουσιαστικά πλάθει μια νοσηρή πραγματικότητα με αντίστροφους όρους. Ο φόβος καίει νου και σωθικά ως την ώρα του εναγκαλισμού της φυγής προς το σκοτάδι.

Συγκλονιστικό έργο - ανατομία της ψυχοπαθολογίας του ατόμου υπό το πρίσμα του ασυνείδητου και των ψυχικών νοσημάτων. Έρευνα στα αχαρτογράφητα νερά της ψυχής, βουτιά στον βυθό της τρέλας.

Ένα σπαρακτικό εξομολογητικό και μοναχικό πεζογράφημα για διαδρομές με μια αόρατη δηλητηριώδη σκόνη που η επίδρασή της είναι μοιραία και καταστροφική.
 
Εισαγωγή, επίμετρο και μετάφραση από τον Αλέξανδρο Ίσαρη.
 
 
Εκδόσεις Άγρα

Κυριακή 13 Ιουνίου 2021

Μάρτα Οριόλς, Να μάθω να μιλώ με τα φυτά

Μάρτα Οριόλς, Να μάθω να μιλώ με τα φυτά


Μια νέα σημαντική λογοτεχνική φωνή προερχόμενη από την Καταλονία, η Μάρτα Οριόλς, μόλις συστήθηκε από τις εκδόσεις Καστανιώτη  μέσω αυτού του σπαραξικάρδιου μυθιστορήματός της. Χωρίς η ζυγαριά να γέρνει στην ευκολία του μελό, η Καταλανή συγγραφέας δημιούργησε ένα έργο συγκινητικά ειλικρινές, τρυφερό και αιχμηρό για την απώλεια και το ανεπούλωτο τραύμα της.
 
Η ηρωίδα της ιστορίας, Πάουλα, είναι 42 ετών, εργάζεται ως νεογνολόγος, είναι παθιασμένη με τη δουλειά της και διάγει βίο φιλήσυχο και τακτοποιημένο, με τον Μάουρο.
 
Όταν εκείνος σκοτώνεται σε τροχαίο, η Πάουλα έχει να διαχειριστεί πένθος, αποχωρισμό, μνήμες, πληγές, ανθρώπους και την αποκάλυψη ότι ο σύντροφός της θα την εγκατέλειπε για μια άλλη νεότερη γυναίκα. Η Πάουλα δουλεύει πολύ, κοιμάται λίγο, τρώει πιο λίγο και θυμάται υπερβολικά πολύ. Απορρίπτει συναντήσεις με φίλους, παρατηρεί τη ζωή που συνεχίζεται μέσα από τα συντρίμμια της δικής της, αφουγκράζεται ήχους, πονάει και θέλει να αποτινάξει από πάνω της την ταμπέλα του θύματος.
 
Το σπίτι τους με τον Μάουρο, η τάξη και η οργάνωση, οι σιωπές, το ελάχιστο της τρυφερότητας που έμοιαζε αρκετό, τα φυτά που εκείνος λάτρευε να περιποιείται στο μπαλκόνι τους, οι ψίθυροι, οι άνευρες συνουσίες, τα χαλάσματα της ζωής τους κρυμμένα κάτω απ' τα σεντόνια τους: όλα στιγμές.
 
Μέσα σε όλη τη συννεφιά, ένας άντρας αποκαλύπτεται στην Πάουλα ως απροσδόκητη λιακάδα. Μόνο που εκείνη επιθυμεί την ασφάλεια του κενού της, τα σύννεφα που ταξιδεύουν και αλλάζουν χρώμα και σχήμα, τα φυτά που μεγαλώνουν απλώνοντας ρίζες κάτω απ' το χώμα και ανοίγουν διάλογο με έναν παράλληλο κόσμο, τα αντικείμενα που την ρωτάνε για νίκες, ήττες και την ευθραυστότητα του "όχι μαζί".
 
Παραμονή στην προσπάθεια και στην ευχή του "ξανά απ' την αρχή".
 
Η γραφή της Οριόλς είναι διεισδυτική, καταφέρνει επιτυχώς να εκφράσει όσα δεν λέγονται. Η γραμμική αφήγηση τακτικά διακόπτεται από την δευτεροπρόσωπη της Πάουλα προς τον αγαπημένο της. Στέρεα δομημένοι χαρακτήρες σε ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα για το απρόβλεπτο και τη ζωή μετά, για τις ρωγμές της μνήμης, για όσα γίνονται μια γελαστή φωτογραφία.
 
Θαυμάσια μετάφραση από τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο.
 
 
Εκδόσεις Καστανιώτη

Παρασκευή 11 Ιουνίου 2021

Νικόλα Πουλιέζε, Σκοτεινό νερό

Νικόλα Πουλιέζε, Σκοτεινό νερό
 
Γράφτηκε το φθινόπωρο του 1976, κυκλοφόρησε το 1977. Έπειτα εξαντλήθηκε χωρίς να γνωρίσει επόμενη επανέκδοση. Διαμάντι που βυθίστηκε αργά στα χλιαρά νερά της λήθης αλλά, πάντοτε, τα νερά και τα ρεύματα φέρνουν στην επιφάνεια θησαυρούς από παλιό ναυάγιο. Το 2013, το "Σκοτεινό νερό" επανακυκλοφόρησε, ξεκίνησε δεύτερη ζωή και δεύτερο ταξίδι με πρίμο τον καιρό.
 
Από τον Μάιο του 2020, χάρη στις εκδόσεις Loggia, στον Νίκο Κουφάκη και στην αξιοθαύμαστη δουλειά της Ευαγγελίας Γιάννου σε μετάφραση και επίμετρο, αυτό το σπουδαίο έργο κοσμεί τα ράφια και τις προβολές των βιβλιοπωλείων και ήδη κατέχει θέση περίοπτη στις καρδιές των Ελλήνων αναγνωστών. Σπουδαίο μέσα στην ιδιαιτερότητά του, το "Σκοτεινό νερό", δεν έχει την γραμμική αφήγηση ενός συνηθισμένου μυθιστορήματος. Παντρεύει το ρεαλιστικό με το μεταφυσικό στοιχείο, έχει μακροπερίοδο λόγο, υπαινικτική και περιπαικτική διάθεση. Οι πρωταγωνιστές είναι η βροχή, η Νάπολη και οι ιστορίες των ανθρώπων που βιώνουν τις τέσσερις μέρες βροχής ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Πρωταγωνιστής, επίσης, είναι ο Κάρλο Αντρεόλι, δημοσιογράφος, που παρατηρεί, καταγράφει, αφουγκράζεται τα όσα συνέβησαν και συμβαίνουν πίσω και κάτω απ' τη βροχή: δύο νεκροί από καθίζηση του οδοστρώματος, μια πενταμελής οικογένεια σκοτώνεται σε κατάρρευση πολυκατοικίας, ο κρατικός μηχανισμός αποδυναμώνεται, ένας θρήνος και απόκοσμες φωνές κατακλύζουν ολόκληρη την πόλη, σκόρπιες όμοιες κούκλες εμφανίζονται μες στα χαλάσματα, κέρματα παίζουν μουσική. Και οι άνθρωποι, πίσω από τα παράθυρα, κοιτούν τη βροχή, θυμούνται, λησμονούν, προσδοκούν, απογοητεύονται και κολυμπούν στο άγριο σκοτεινό νερό των ψυχολογικών τους διακυμάνσεων.
 
Η βροχή ψιθυρίζει, κραυγάζει και στάζει αναμονή και τύψεις, υψώνει τείχη, διαπερνά κτίρια και μπαίνει σε σώματα που βουλιάζουν σε μια δίνη θλίψης ή ψηλώνουν σε φράχτες να σωθούν γυρεύοντας μια αχτίδα, γιατί η ζωή πρέπει να συνεχίζεται.
 
Όλα μια βροχή... μια σκοτεινή απειλή και ένα φως αυτογνωσίας.
 
Ένα κείμενο σαν βροχή με τον ήχο της, άλλοτε ως τσέλο άλλοτε ως ταμπούρλο, που συνεπαίρνει νου και καρδιά από την αρχή ως το τέλος.
 
 
Μετάφραση: Ευαγγελία Γιάννου
Εκδόσεις Loggia

Δευτέρα 7 Ιουνίου 2021

David Diop, Τη νύχτα, όλα τα αίματα είναι μαύρα

David Diop, Τη νύχτα, όλα τα αίματα είναι μαύρα


 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Από τα πιο συγκλονιστικά μυθιστορήματα των τελευταίων ετών, για το μεγάλο Κακό του πολέμου, που απέσπασε σημαντικά βραβεία και, πολύ πρόσφατα, τιμήθηκε με το International Booker Prize 2021.
 
Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος. Δύο Σενεγαλέζοι αδελφικοί φίλοι, ο Αλφά και ο Μαντέμπα, ψάχνουν την ευκαιρία να φύγουν απ' τον τόπο τους. Γίνονται Τυφεκιοφόροι στα χαρακώματα και ονειρεύονται, μετά τη λήξη του πολέμου, να γυρίσουν μαζί τον απέραντο κόσμο. Όταν ο Μαντέμπα πέφτει εν ώρα επίθεσης μισοπεθαμένος στο χώμα, εκλιπαρεί τον φίλο του να τον βοηθήσει να πεθάνει σύντομα χωρίς να υποφέρει. Ο Αλφά αρνείται. Κι έτσι ξεκινά η συνταρακτική πρωτοπρόσωπη αφήγηση του Αλφά για τη ζωή Πριν, για το μαύρο  Τώρα και το ανύπαρκτο Μετά. Ο Αλφά, που βουλιάζει στα λασπώδη νερά των ενοχών και οδηγείται βήμα βήμα στην παράνοια. Μετατρέπεται σε άγριο θηρίο, γίνεται θάνατος και δαιμονισμένος οδοιπόρος μέσα στα σκοτάδια να συνομιλεί με "τη νύχτα" όπου "όλα τα αίματα είναι μαύρα"
 
Μυθιστόρημα - μονόλογος οδοστρωτήρας για τις δύο όψεις των πραγμάτων: Καλό - Κακό, Λογική - Τρέλα, Πολιτισμός - Αγριότητα, Πολύ - Τίποτα, Ζωή - Θάνατος.
 
Με οικονομία λόγου και θαυμάσια πυκνότητα σαν σε ποίημα, ο David Diop γράφει με μαχαίρι που τρυπάει τα σωθικά. Η αφήγηση του ήρωά του έχει ταχυπαλμία, έκρηξη.
 
Υπόδειγμα μετάφρασης από την Αλεξάνδρα Κωσταράκου κι ένα εξαιρετικά επιφωτιστικό επίμετρο από την Έφη Γαζή.
 
Κείμενο υψηλής λογοτεχνικής αξίας που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΠΌΛΙΣ το 2019, αγαπήθηκε, συζητήθηκε και συζητιέται ξανά.
 
 
 
Μετάφραση: Αλεξάνδρα Κωσταράκου
Εκδόσεις ΠΌΛΙΣ

Κυριακή 6 Ιουνίου 2021

Kurt Tucholsky, Σούρουπο ή χάραμα; (Δημοκρατία της Βαϊμάρης, αντισημιτισμός, σάτιρα)

Kurt Tucholsky, Σούρουπο ή χάραμα;

Ένας εξαιρετικά προσεγμένος μικρός τόμος που περικλείει μερικά από τα σημαντικότερα χρονογραφήματα ενός εκ των κορυφαίων γραφιάδων της περιόδου της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, του Kurt Tucholsky, συγγραφέα, δημοσιογράφου και κριτικού τέχνης.
 
Δημοσιευμένα σε εφημερίδες και περιοδικά της Γερμανίας τότε, μοιάζουν απίστευτα σύγχρονα και ταιριαστά με το χάος και τη θολούρα του κόσμου, σήμερα. Με φωνή και ύφος που σηκώνουν κεφάλι και ανάστημα και με γλώσσα αιχμηρή απέναντι στην εξουσία και το κατεστημένο, ο συγγραφέας πετυχαίνει να αποτυπώσει επ' ακριβώς το κλίμα της εποχής και να ζωγραφίσει με σκούρες αποχρώσεις το πορτραίτο μιας χώρας λίγο πριν την άνοδο του ναζισμού.
 
"Ημίφως", "Βερολίνο! Βερολίνο!", "Επισκόπηση της Εθνικής Οικονομίας" και "Τι επιτρέπεται στη σάτιρα;" είναι τα τέσσερα πεζογραφικού χαρακτήρα χρονογραφήματα που άλλοτε προκαλούν χαμόγελο κι άλλοτε έντονο προβληματισμό, αναλογιζόμενοι και συγκρίνοντας τις ομοιότητες της εποχής που περιγράφει ο Tucholsky με τις ανησυχητικές αντίστοιχες της δικής μας.
 
Ειρωνική διάθεση και κοφτερή αναφορά στο Βερολίνο που, ενώ εντυπωσιάζει με την πληθώρα των αγαθών του, τελικά αποδεικνύεται ανεπαρκής τόπος για τους ανθρώπους που πετάνε ανέμελα στους αιθέρες της ψευδοευδαιμονίας και της κατανάλωσης. Το Ημίφως προκαλεί σύγχυση, δεν είναι ξεκάθαρο αν είναι σούρουπο ή χάραμα. Πικρόχολο σχόλιο για την Εθνική Οικονομία και τον υπερπληθωρισμό. Και τα λόγια του συγγραφέα: "Τι επιτρέπεται στη σάτιρα;  - Τα πάντα." παραμένουν επίκαιρα και ξύνουν πληγή.
 
Η θαυμάσια μετάφραση και επιμέλεια είναι καρπός δουλειάς και συνεργασίας μελών του Σωματείου Μεταπτυχιακών Σπουδών Γερμανικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας. Επεξηγηματικά - μικρής έκτασης - κεφάλαια μετά το τέλος του κάθε κειμένου και επιφωτιστικά επίμετρα για το ιστορικό πλαίσιο της εποχής σε παραλληλισμό με την συγγραφική και δημοσιογραφική καριέρα του Tucholsky και για τον σύντομο βίο του.
 
 
Μετάφραση: 
Κάτια Αλεβιζοπούλου, Ελένη Βίσκα, 
Παναγιώτα Καλογερά, Ειρήνη Κορώνη, 
Αθανασία Σύρρου, Ηρώ Τσατσαρώνη
Εκδόσεις Κριτική