Πέμπτη 9 Νοεμβρίου 2023

Σεβαστή Τρουμπέτα, dromalí

Σεβαστή  Τρουμπέτα, dromalí

 
Η Σεβαστή Τρουμπέτα ζει στο Βερολίνο, είναι κοινωνιολόγος και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Hochschule Magdeburg - Stendal με γνωστικό αντικείμενο Παιδική ηλικία και Μετανάστευση. Έχει συγγράψει μονογραφίες, άρθρα και έχει επιμεληθεί συλλογικούς τόμους για ζητήματα που αφορούν τον ρατσισμό, τον εθνικισμό, τη μετανάστευση, την περιθωριοποίηση, τις μειονότητες, τους πρόσφυγες και την βιοπολιτική.

Με το "dromalí" πραγματοποιεί επίσημα το πρώτο της βήμα στο πεδίο της λογοτεχνίας και συγκεκριμένα της ποίησης, ομολογουμένως εντυπωσιακά.

Με την παρούσα ποιητική ανθολογία, οι εκδόσεις "η βαλίτσα" εγκαινιάζουν τη νέα τους σειρά "έργα, πράξεις/ ελληνική ποίηση" που ακολουθεί τις σειρές "ένα προς ένα/δίγλωσση έκδοση" και "απέναντι - ανταμώματα / πολιτικά κείμενα". Στην πρώτη σειρά "ένα προς ένα" με την οποία οι εκδόσεις "η βαλίτσα" μάς συστήθηκαν το 2021, ανήκει η ανολοκλήρωτη νουβέλα / σπάραγμα του Φραντς Κάφκα "O Μπλούμφελντ, ένας γηραιός εργένης", ενώ στη δεύτερη σειρά τους ενέταξαν το φλεγόμενο κείμενο - ανοιχτή επιστολή της Ουλρίκε Μαρί Μάινχοφ "Καλημέρα σας, κυρία Παχλαβί". Αμφότερα σε μετάφραση και διαφωτιστικό επίμετρο του σημαντικού μας μεταφραστή, συγγραφέα και εκδότη της "βαλίτσας", Αλέξανδρου Κυπριώτη.

Έργα όμορφα φτιαγμένα και πολύ προσεγμένα σε αισθητική και περιεχόμενο. Τρίτο καινούργιο εκδοτικό αποτύπωμα της "βαλίτσας" , το "dromalí" (με εμπνευσμένο σκίτσο εξωφύλλου -όπως και στα δυο προηγούμενα- από τη Μελίνα Γαληνού και σε γλωσσική επιμέλεια της Λένας Κοψαχείλη) κι έτσι γνωρίζουμε την Σεβαστή Τρουμπέτα και τον σαγηνευτικό ποιητικό της λόγο.

Η συλλογή περιλαμβάνει 27 ποιήματα/ποιητικές ιστορίες με κοινό θεματικό άξονα την περιπλάνηση. Άλλωστε, "dromalí" στα ρομανές σημαίνει "η οδοιπόρος".

Οι ποιητικές ιστορίες της Τρουμπέτα είναι γραμμένες κυρίως σε πρώτο και δεύτερο ενικό πρόσωπο χωρίς να απουσιάζουν οι αναφορές σε τρίτο ενικό και πρώτο πληθυντικό, άλλοτε εν είδει εξιστόρησης κι άλλοτε σαν εξομολόγηση, σαν ανάγκη έκφρασης να βγουν στο δρόμο και στην ελευθερία όσα για καιρό ή για χρόνια εξέτιαν ποινή στη φυλακή του νου και της ψυχής και τώρα πια απελευθερώνονται και τρέχουν στους δρόμους, στις λεωφόρους των μεγαλουπόλεων, στα σοκάκια της παιδικής ηλικίας, στα μονοπάτια έξω από σκοτεινές σπηλιές που αποκαλύπτουν αλήθειες σκληρές και επιθυμίες ανομολόγητες.

Τα όνειρα της αφηγήτριας στο "dromalí" γυρεύουν τον τόπο τους, ανοίγουν και κλείνουν ρωγμές και οι αποστάσεις μικραίνουν διαρκώντας σχεδόν μισό αιώνα ζωής. Η Λέσβος γίνεται τόπος αργού θανάτου και αργής γέννησης σωμάτων πλάι σ' ένα τοίχο με ένα ζωγραφισμένο παράθυρο. Ένα ζευγάρι μάτια - κάρβουνα βυθίζονται στα μάτια της αφηγήτριας δείχνοντάς της δρόμο και πόνο, ενοχή κι ευγνωμοσύνη για ένα αστέρι που πέφτει. Στην επόμενη στάση, ένα πρόσωπο μαρτυρά απώλειες και η νυχτερινή περιπλάνηση συνεχίζεται φέγγοντας με τ' άστρα της μοναξιά και διαρκή αναζήτηση , για ν' ακολουθήσει μια άφιξη με σκιά και έρεβος στην ακροβασία μιας αθέλητης αναχώρησης. Κι ένα κορμί σε μικρό διάλειμμα σε αχυρένια αγκαλιά. Η "Τελευταία Πριγκίπισσα της Σύμης", εξόριστη σε μια πατρίδα βάλτο. Το λάγνο κάλεσμα του δρόμου που γεννά νέες αναζητήσεις και χαράζει πορείες με φόντο ακρωτηριασμένες μορφές που χαμογελούν στον ήλιο.

Το είδωλο της πέτρας εξατμίζεται για ν' αποκτήσει μορφή μες στον καθρέφτη. Ο πάτος του κόσμου μοιάζει ουρανός. Οι μοναχικές συναντήσεις, ένα σκίρτημα, μια παγωμένη βροχή που έπνιξε το δικαίωμα της χαράς, μια ερωτική συμφωνία, μια αφύπνιση κι η επιθυμία για φυγή μακριά απ' το πετρωμένο φεγγάρι. Ο θάνατος που διπλασιάζεται, μια θρησκευτική γιορτή με σερπαντίνες εφιάλτες στο Σαντιάγκο. Το δέος μπροστά στη μορφή της αγωνίστριας της επανάστασης των Σαντινίστας στη Νικαράγουα.

Αφαιρετική, βιωματική ποίηση με ρωγμές, μικρούς θεούς, μνήμες - καρφιά, εξορίες και πικρές πατρίδες. Τα ποιήματα στο "dromalí" μετακινούνται, φεύγουν, δεν δίνουν απαντήσεις γιατί κρύβουν χιόνια και παγωνιά στις λέξεις τους, αλλάζουν τόπο, τρέχουν από μνήμη σε μνήμη κι από χρόνο σε χρόνο -ανάποδα, ευθεία, τεθλασμένα-, πέφτουν σε βάλτους και σε τρικυμισμένα νερά, ακροβατούν στην αόρατη κλωστή του φόβου, σώζουν μετανάστες και τους κάνουν ποιήματα αιώνια και εικονοστάσι με καντήλι αναμμένο στη σιωπή τους. Σκιρτούν και ξαγρυπνούν, θυμούνται και θυμίζουν, ερωτεύονται, προσεύχονται, δέχονται τις απανωτές μαχαιριές της μνήμης, έχουν ερωτικό αντικείμενο, έχουν γρατζουνιές και πληγές ανεπούλωτες, διηγούνται και σπάνε τη διήγηση στη μέση να μην νυχτώσει ο κόσμος κι απολησμονηθούν, έχουν νερά δαιμονισμένα κι αγιασμένα και μορφές κουρασμένες που γυρεύουν πατρίδας χάδι κι αποδοχή, έχουν ενσυναίσθηση, στιγμιότυπα ζωής, ζωής παράθυρα, κεραυνούς, βυθούς, πηγαιμούς και γυρισμούς κι οριστικούς οδυνηρούς αποχωρισμούς, μετανάστευσης γιορτή και λυγμό, γη, φόβο, ρίζα φυτεμένη σε ξένο χώμα.

Η ποίηση της Σεβαστής Τρουμπέτα είναι αντισυμβατική. Δεν προσφέρει καταφύγιο αλλά ανοίγει δρόμους για περιπλάνηση στον κόσμο εντός μας κι εκτός μας και μας καλεί να γίνουμε οδοιπόροι στο χρόνο, στο δρόμο, στην καρδιά, στους τόπους που δεν είδαμε, στην "υπαίθρια κλίνη της νύχτας".

Μια νέα ιδιαίτερη ποιητική φωνή, ένα υπέροχο και αξιοπρόσεκτο ποιητικό ντεμπούτο.
 
η βαλίτσα / εκδόσεις

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου