Παρασκευή 8 Δεκεμβρίου 2023

Μιχάλης Μαλανδράκης, Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ

Μιχάλης Μαλανδράκης,  Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ

 
Γνωρίσαμε τον Μιχάλη Μαλανδράκη και εντυπωσιαστήκαμε από το συγγραφικό του ταλέντο το 2019, όταν έκανε την πρώτη του επίσημη εμφάνιση στα ελληνικά γράμματα, μέσω των εκδόσεων Πόλις, με τη συνταρακτική, κοινωνικοπολιτική του νουβέλα "Patriot" και ήταν ένα πεζογραφικό δείγμα που προδιέγραψε τη θέση που θα καταλάμβανε ο νεαρότατος συγγραφέας στα εκδοτικά πράγματα, θέση που κατέκτησε με δουλειά, στόχο, έρευνα, προσήλωση, χαμηλό προφίλ και, φυσικά, ταλέντο. Για αυτό το πρωτόλειο έργο του, ο Μαλανδράκης τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα εξ ημισείας με την Ηλέκτρα Λαζάρ για την ποιητική της συλλογή "Άγια νήπια", από τις εκδόσεις Άπαρσις.

Ο Μιχάλης Μαλανδράκης γεννήθηκε το 1996 στα Χανιά, ζεί στην Αθήνα, είναι απόφοιτος του Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου και απόφοιτος της Σχολής Κινηματογράφου και Τηλεόρασης του Λυκούργου Σταυράκου και εργάζεται στο Τμήμα Μυθοπλασίας της ΕΡΤ.

Σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά το "Patriot", επιστρέφει με ένα σπουδαίο μυθιστόρημα (ολοφάνερα προϊόν μόχθου, ψυχής και επίμονης μελέτης) κινηματογραφικής αισθητικής, απόλυτα ρεαλιστικό, με γρήγορους ρυθμούς και διεισδυτικότητα. Ένα ψυχογράφημα - πορτρέτο του κόσμου μας, της χώρας μας, της φυλής μας, του κεντρικού χαρακτήρα Χάρη Αλεξιάδη και του κόσμου όπως αναδιπλώνεται γύρω του κι εντός του κατά την δεκαετία του '90 και των πρώτων χρόνων της νέας χιλιετίας μεταξύ Σαράγεβο και Αθήνας, μεταξύ της παράνοιας του πολέμου και της λάμψης της δημοσιότητας, χωρίς ίχνος ωραιοποίησης των καταστάσεων παρά αυτές παρουσιάζονται αυτούσια και απροκάλυπτα.

Η αμφίδρομη -χρονικά και γεωγραφικά- τριτοπρόσωπη αφήγηση καλύπτει σχεδόν 40 χρόνια, από το 1969 και την παιδική ηλικία του πρωταγωνιστή ως τις αρχές του 2010 όταν ολοκληρώνεται η ιστορία του. Καλοκαίρι του '69, η αδερφή του Χάρη Αλεξιάδη πεθαίνει, κι ο θάνατός της είναι ένα γεγονός που τον στοιχειώνει όπως τον στοιχειώνουν οι ήχοι στο σπίτι: τα ουρλιαχτά της μαμάς, το ποδοβολητό και οι κραυγές του μπαμπά για γιατρό και βοήθεια. Το 1972, ο Χάρης γίνεται μάρτυρας ήχων του ανθρώπινου πόνου ξανά, όταν αυτή τη φορά από το διπλανό διαμέρισμα ακούει τους λυγμούς του ψηλού γείτονά τους, δημοσιογράφου, που επιστρέφει μετά από κράτηση στη Μπουμπουλίνας με μπανταρισμένα πόδια και πατερίτσες. Ο ήχος των λυγμών του διπλανού του, σφηνώνει μέσα στον Χάρη σαν σφαίρα κάτω απ' το δέρμα, μια για πάντα.     Αργότερα, ο νεαρός πρωταγωνιστής εκδηλώνει το ενδιαφέρον του για τα κοσμοϊστορικά γεγονότα και αυτό το νεανικό του ενδιαφέρον μετατρέπεται σε βιοπορισμό. Γίνεται δημοσιογράφος, εργάζεται σε εφημερίδα και κάπου στις αρχές της δεκαετίας του '90, με την άνοδο της ιδιωτικής τηλεόρασης, πιάνει δουλειά σε τηλεοπτικό κανάλι. Κι απ΄το κανάλι, θα βρεθεί το 1992 στο Σαράγεβο ως πολεμικός ανταποκριτής.

Ο αρχικός του ενθουσιασμός θα δώσει σκυτάλη στην κούραση, στην ταλαιπωρία, στο ανοιχτό τραύμα που ματώνει, στον ψυχικό πόνο απόρροια των εικόνων ενός πολέμου που τελειωμό δεν έχει κι αφήνει πίσω του ερείπια σπιτιών και βίων και ανέστιες ανθρώπινες φιγούρες. Η ευαίσθητη ψυχή του Χάρη σπάει σε χιλιάδες κομμάτια από τη φρίκη, από τους θανάτους, από το παράλογο. Ενώ αυτό που επιθυμούσε ήταν η δράση και η παρουσία στην καρδιά των γεγονότων και της είδησης, νιώθει φυλακισμένος σ' αυτό το βεβηλωμένο τοπίο. Και πάντα μόνος, να παρατηρεί τον εαυτό του έξω απ΄τον εαυτό του σαν θεατής, παρά τη μόνιμη παρουσία  και την παρέα των συναδέλφων του και των ντόπιων ανθρώπων. Αποφασίζει να επιστρέψει στην Αθήνα με ολιγοήμερη άδεια, εγκαταλείπει τελικά το πολεμικό ρεπορτάζ και μετά, έρχεται μια πρόταση από το κανάλι κι εκείνος πραγματοποιεί τηλεοπτική στροφή. Από την κάλυψη της θηριωδίας του πολέμου, μεταπηδά στον τομέα της ψυχαγωγίας ως παρουσιαστής σε ένα νέο μουσικό τηλεοπτικό παιχνίδι με τίτλο "Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ". Από το κόκκινο και το μαύρο του πολέμου και του θρήνου στο Σαράγεβο περνάει στα λαμπερά φώτα της τηλεόρασης, της επιτυχίας, της ανόδου, της κεντημένης με χρυσά γράμματα ζωής και καριέρας, των πάρτι, του αλκοόλ, της διασκέδασης, μέσα στην πολυκοσμία και τις πολλές τις συναναστροφές με κοσμικές προσωπικότητες των Αθηνών, με όμορφες γυναίκες του λίγο, της μιας νύχτας, της κάλυψης κενών.

Η μια επιτυχία φέρνει την άλλη. Ο Χάρης αναλαμβάνει την παρουσίαση κι άλλων τηλεπαιχνιδιών κι ενός reality show. Και κινείται  σε μια τρελή κούρσα συναισθηματικών εναλλαγών. Νιώθει δυνατός, νιώθει τον κόσμο να του ανήκει και, ταυτόχρονα, νιώθει αδύναμος, δέσμιος μιας παλιάς θλίψης που έχει χτίσει σπίτι μέσα στην καρδιά του. Κάποια στιγμή, εν ώρα γυρίσματος, καταρρέει. Από το κανάλι τού ανακοινώνουν ότι το "Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ" σταματάει προκειμένου ο Χάρης να ανακτήσει δυνάμεις, να φροντίσει τον εαυτό του και την υγεία του.

Ο κόσμος του Χάρη κλονίζεται, ο κόσμος μακριά από τα φώτα των προβολέων, μακριά από τον πυρετό των γυρισμάτων και την αγωνία για τα νούμερα τηλεθέασης, χωρίς την επαφή του με το κοινό και το τηλεοπτικό συνεργείο, μακριά από την ένταση, χωρίς τους φίλους, τις βόλτες, τις ξέφρενες νύχτες στην παραλιακή, δεν είναι ο κόσμος του, είναι ένας κόσμος που πια δεν του ανήκει. Κι όταν στη συνέχεια προκύπτει ένα σοβαρό νευρολογικό πρόβλημα που του προκαλεί κινητικές δυσκολίες και τον αναγκάζει να αποσυρθεί από την προηγούμενη ζωή του, ο Χάρης μένει μόνος με ψυχή μπανταρισμένη, με ένα ζευγάρι ακουστικά στα αυτιά και τη μουσική να παίζει δυνατά μονάχα για εκείνον, να μην τον αφήνει να θυμάται και να πονάει, να μην αφήνει άλλους ήχους να ακούγονται.

Εξαιρετικά σφιχτοδεμένη πλοκή, στέρεα δομημένοι χαρακτήρες και δυνατές κινηματογραφικές εικόνες σε ένα μυθιστόρημα με πιστή αναπαράσταση μιας εποχής και των γεγονότων της, (πόσο επιτυχώς αναπαριστά ο συγγραφέας την εμπόλεμη κατάσταση στο Σαράγεβο, δίνοντας βαρύτητα στο ανθρώπινο στοιχείο μπροστά και πίσω από τις συρράξεις και πόσο θαυμάσια πιάνει  τον σφυγμό της δεκαετίας του '90, των ιλουστρασιόν κούφιων  υποσχέσεων και στιγμών της), με βάθος και συναίσθημα και με την παιδική ηλικία του Χάρη Αλεξιάδη -ενός ανθρώπου σπασμένου σε δυο ανθρώπους τελετουργικά πλασμένου δια χειρός Μαλανδράκη- να εκπέμπει το θαμπό φως της σε ολόκληρη την πορεία του.

Ένα λογοτεχνικό έργο, το "Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ", για τη μοναξιά που γίνεται εντονότερη εν μέσω συντροφιάς και φλυαρίας, για τον εκκωφαντικό ήχο της μουσικής που καλύπτει όλα εκείνα που δεν θέλουμε να ακούσουμε, για το παρελθόν που μας ακολουθεί σαν βαριά σκιά, σαν αόρατη ισόβια αλυσίδα.

Ο Μιχάλης Μαλανδράκης, τόσο στο πρώτο του λογοτεχνικό βήμα με τη νουβέλα "Patriot" όσο και στο δεύτερο καινούργιο βήμα του -αμφότερα από τις εκδόσεις Πόλις-  καταπιάνεται με "δύσκολα" θέματα, βάζει ψηλά τον πήχη και, διαθέτοντας στέρεες βάσεις, τα καταφέρνει επάξια καθώς και καταφέρνει να μας αποδείξει ότι ήρθε δυναμικά για να μείνει και να παραμείνει και να ξεχωρίσει στην ελληνική πεζογραφία.

Γράφοντας, εντυπωσιάζοντας, συγκινώντας, νικώντας.
 
Εκδόσεις Πόλις

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου