"....Το θέατρο στον απόλυτο βαθμό είναι έκσταση, μια κατάσταση όπου χάνει κανείς τον εαυτό του, φεύγει από τη συνειδητότητα, ενώνεται με τους άλλους, καταργεί τα όρια και, σίγουρα, παύει να σκέφτεται..." (σελ. 222)
Το σύγχρονο ελληνικό θέατρο (η μαγεία του, οι αγωνίες, οι δυσκολίες, το παρασκήνιο,οι παθογένειες, οι εμμονές και οι ρωγμές του) είναι το πεδίο δράσης στην "Τέλεση", το δεύτερο μυθιστόρημα που έγραψε ο Φώτης Δούσος και κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις νήσος. Ο Φώτης Δούσος έγινε ευρύτερα γνωστός στο αναγνωστικό κοινό το 2021 με το πρώτο του μυθιστόρημα αστυνομικής πλοκής "Η λίστα του Λοπορέλο" (εκδόσεις Νεφέλη) που συνδύαζε τη νουάρ ατμόσφαιρα με τη σάτιρα και το καυστικό χιούμορ με φόντο το εγχώριο εκδοτικό σύστημα.
Πολυσχιδής προσωπικότητα, πολυτάλαντος, ένα πνεύμα ανήσυχο ο -γεννημένος στις Σέρρες και μόνιμος κάτοικος Κρήτης- Δούσος, εκτός από δεινός πεζογράφος, γράφει παιδικά βιβλία και θέατρο, είναι μουσικός -ένα από τα ιδρυτικά μέλη του συγκροτήματος "Δάρνακες"-, έχει ιδρύσει με συνεργάτες του τη θεατρική ομάδα Hippo, έχει σπουδάσει θεατρολογία στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ, είναι υποψήφιος διδάκτορας του Τμήματος Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης με αντικείμενο την ανάπτυξη πλοκής στο νεοελληνικό μυθιστόρημα. Με την θεατρική του ομάδα Hippo πραγματοποίησε σεμινάρια σωματικού θεάτρου και παραγωγής προφορικού και γραπτού λόγου σε Ελλάδα και εξωτερικό. Οπότε, είναι πολυταξιδεμένος, συλλέκτης εμπειριών, εικόνων και ερεθισμάτων που με ευφυή τρόπο μεταφέρει και στα γραπτά του.
Η "Τέλεση" ανήκει στα μυθιστορήματα εκείνα που ξεκινώντας τα σε αρπάζουν από το λαιμό από την πρώτη τους κιόλας αράδα.
Η γραφή είναι νευρώδης, καλοδομημένη, καλοδουλεμένη. Η ατμόσφαιρα σαγηνευτική και υποβλητική. Είναι ένα λογοτεεχνικό κείμενο κινηματογραφικής ροής και αισθητικής και το θέμα του έρχεται να αναδείξει όσα συνέβαιναν και συμβαίνουν (ολοφάνερα πλέον, τα τελευταία χρόνια) πίσω από τη λάμψη και τους προβολείς της θεατρικής σκηνής, πίσω από την επιφάνεια των πραγμάτων. Σε πρώτη ανάγνωση, έχουμε να κάνουμε με ένα απόλυτα ρεαλιστικό, πολυεπίπεδο, καλοκουρδισμένο υπαρξιακό μυθιστόρημα με στοιχεία ψυχολογικού θρίλερ γύρω από την προετοιμασία μιας φιλόδοξης θεατρικής παραγωγής.
Πρωταγωνιστής στην "Τέλεση" είναι ο Άρης Τόσκας, ένας νεαρός ηθοποιός, ένας άνθρωπος συνεσταλμένος με έλλειψη αυτοπεποίθησης, που αποφασίζει να λάβει μέρος σε μια ακρόαση στο θέατρο "Κεντρικόν" για την επερχόμενη παράσταση του σαιξπηρικού Οθέλλου. Ο Άρης προέρχεται από αγροτική οικογένεια της επαρχίας, μεγαλωμένος από τον αυταρχικό πατέρα του ο οποίος αρνείται να αποδεχτεί την επιθυμία του γιού του να ασχοληθεί με την υποκριτική. Ακόμα και μετά από ένα ατύχημα με αλυσοπρίονο που του αφήνει μια μόνιμη ουλή στο πρόσωπο κι ένα μόνιμο σύμπλεγμα κατωτερότητας για την εμφάνισή του, ο Άρης είναι αποφασισμένος να κυνηγήσει το όνειρό του. Ερχεται στην Αθήνα και σπουδάζει. Και φτάνει στην πόρτα του "Κεντρικόν". Περνάει από την πρώτη οντισιόν στη δεύτερη κι έπειτα στην επόμενη τελική φάση. Γίνονται οι πρώτες γνωριμίες, οι πρόβες σιγά σιγά ξεκινούν. Ο Άρης έρχεται αντιμέτωπος με σκληρές καταστάσεις, με κακοποιητικές και τοξικές συμπεριφορές, με τη διπροσωπία μεταξύ των μελών της θεατρικής ομάδας, με την αλλοπρόσαλη συμπεριφορά του σκηνοθέτη Μαλτέζου και των συνεργατών του, της σκηνογράφου Μάγιας και της βοηθού της, Βίλης. (Η Μάγια είναι ένα πρόσωπο με καταλυτική παρουσία στη δράση του μυθιστορήματος).
Καταφθάνουν τα αντικείμενα και τα ρούχα της παράστασης. Και μια ολοπρόσωπη θεατρική μάσκα, που αρχικά ενθουσιάζει τα μέλη του θιάσου και στη συνέχεια προκαλεί ανησυχία και φέρνει τριγμούς. Η μάσκα δίνεται στον Άρη ο οποίος επιλέγεται να παίξει τον ρόλο του Ιάγου φορώντας την. Ο νεαρός ηθοποιός προσπαθεί να "συμφιλιωθεί" με τη μάσκα, να την "δαμάσει", τη φοράει στις πρόβες και του προκαλεί δυσκολίες στην άρθρωση του λόγου, στις κινήσεις και στην ψυχολογία του καθώς η μάσκα επιδρά με ένα μυστηριώδη τρόπο όχι μόνο στο κεφάλι του αλλά στο σώμα και στην ψυχή του.
Τα πράγματα ζορίζουν όλο και περισσότερο καθώς περνά ο καιρός και οι απαιτήσεις του σκηνοθέτη αυξάνονται. Οι πρόβες πάνε από το κακό στο χειρότερο, η ατμόσφαιρα μεταξύ ηθοποιών είναι όλο και πιο τεταμένη. Ο Άρης, φορώντας τη μάσκα, μπερδεύει τα λόγια του, βαδίζει στα τυφλά, βιώνει έναν εσωτερικό πόλεμο, αναμετριέται με τον εαυτό του, με τον ρόλο του, με τα υπαρξιακά του αδιέξοδα, με την ίδια τη μάσκα που μοιάζει να τον απομυζά, με τη φιλοδοξία του να πετύχει. Κι αυτή η φιλοδοξία θα τον κάνει να υπερβεί εαυτόν και να θυσιαστεί.
Μη θέλοντας να διαψεύσει τον Μαλτέζο που τον επέλεξε ανάμεσα σε τόσους ηθοποιούς και του έδωσε ένα τέτοιο σπουδαίο ρόλο και όντας ανίσχυρος μπροστά στην παράξενη δύναμη της μάσκας, ο Άρης παίρνει τη μάσκα στο σπίτι του, τη φοράει για ώρες για να τη συνηθίσει, της αφιερώνεται, την κάνει κομμάτι της καθημερινότητάς του, συνομιλεί σιωπηλά μαζί της. Σε μια στιγμή απόγνωσης και παραλογισμού, την κολλάει πάνω στο κεφάλι του και στο πρόσωπό του χρησιμοποιώντας ισχυρές κόλλες.
Άρης και μάσκα γίνονται ένα.
Η μάσκα του Ιάγου γίνεται ο Άρης και ο Άρης γίνεται η μάσκα του, ο ρόλος του. Η μάσκα γίνεται για τον Άρη σύντροφος, εχθρός, ίλιγγος, προστασία, δεύτερος εαυτός, δεύτερη καρδιά, οξυγόνο και θηλιά του. Ο Άρης, που έχει πλέον καλυμμένα το πρόσωπό του και την παλιά ουλή του, σβήνει την προσωπικότητά του και μετατρέπεται σε ρόλο, σε αρχέτυπο, σε σύμβολο. Εκπέμπει δύναμη κι ερωτισμό, γοητεύει και γοητεύεται, ανακτά τη χαμένη του αυτοπεποίθηση, στους ώμους του φυτρώνουν προσωρινά φτερά που λιώνουν στο φως των προβολέων και το πέταγμα φέρνει ξανά την πτώση.
Αλλά τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται κι αυτό που θα ακολουθήσει, μονάχα ένας δαιμόνιος συγγραφέας σαν τον Φώτη Δούσο θα μπορούσε να σκαρώσει.
Σε δεύτερη ανάγνωση, η "Τέλεση", είναι ένα αλληγορικό μυθιστόρημα και η πρωταγωνίστρια - μάσκα συμβολίζει την ανάγκη μας για χρήση καθημερινής μάσκας - αμφίεσης προκειμένου να αποκρύψουμε το αληθινό μας πρόσωπο, την πραγματική μας ταυτότητα, από τα αδιάκριτα μάτια των άλλων αλλά και τα οικεία δικά μας. Είναι μια αλληγορία για τις "παραστάσεις" που δίνουμε συνεχώς στη διάρκεια της ζωής μας για να καλύψουμε τραύματα, πληγές, φόβους, αδυναμίες, ουλές και για τους ρόλους που ντυνόμαστε και τελικά -ύπουλα και αθόρυβα- μας τρώνε από μέσα προς τα έξω τα σωθικά, την ψυχή και το σώμα, μας ελέγχουν τη σκέψη, μας οδηγούν στο άλμα προς το παράλογο.
Ο Φώτης Δούσος, σε αυτό το δεύτερο λογοτεχνικό του έργο, αποδεικνύει περίτρανα το πόσο εξαιρετικός συγγραφέας είναι, την ικανότητά του να δημιουργεί ολοκληρωμένους χαρακτήρες από σάρκα και οστά και να σκιαγραφεί επιτυχημένα την ψυχοσύνθεση των ηθοποιών που καλούνται να ξεπεράσουν όρια και εαυτούς, να παλέψουν με εσωτερικούς και εξωτερικούς δαίμονες μέχρι να γίνουν οι ρόλοι τους.
Ένα άρτιο μυθιστόρημα, η "Τέλεση", που διαβάζεται απνευστί και, μετά το πέρας της ανάγνωσης, αφήνει πίσω του τροφή για σκέψη και μια μόνιμη "ουλή" στην αναγνωστική καρδιά.
Εκδόσεις νήσος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου