Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου 2023

Νίκος Βεργέτης, Τετάρτη, μετά το Φρουμέλ

Νίκος  Βεργέτης,  Τετάρτη, μετά το Φρουμέλ
 
Ο Νίκος Βεργέτης είχε εντυπωσιάσει με το λογοτεχνικό του ντεμπούτο "χόλι μάουντεν", μια εκρηκτική νουβέλα χειμαρρώδους πρωτοπρόσωπης αφήγησης, που κυκλοφόρησε το 2017 από τις εκδόσεις Κέλευθος, διαβάστηκε και αγαπήθηκε και μεταφέρθηκε με επιτυχία στο θεατρικό σανίδι σε σκηνοθεσία της Ζωής Ξανθοπούλου και σε μνημειώδη ερμηνεία από τον Κώστα Μπάρα στο Θέατρο 104.
 
Από τις εκδόσεις Κέλευθος κυκλοφόρησε το 2019 η θαυμάσια συλλογή διηγημάτων "Ιπποκράτους και Ασκληπιού γωνία" και το 2021 από τις εκδόσεις Έρμα ήρθε το τρίτο λογοτεχνικό βήμα του Νίκου Βεργέτη "Τορκί Μπαρ", ενώ τον Οκτώβριο του 2020 ο ξεχωριστός συγγραφέας δημιούργησε τις εκδόσεις Κυψέλη.
 
Από το εκδοτικό του σπίτι, ο συγγραφέας - μουσικός - ένθερμος αναγνώστης - ερευνητής / παρατηρητής ψυχών, δρόμων, έργων και ανθρώπων, Βεργέτης, επανήλθε πρόσφατα με το τέταρτο βιβλίο του "Τετάρτη, μετά το Φρουμέλ".
 
Ανήσυχο πνεύμα και ιδιαίτερος δημιουργός, ο Νίκος Βεργέτης, στο νέο του έργο πλάθει ένα σύμπαν όπου το αττικό φως και το κέντρο της Αθήνας συναντούν τα χρώματα, τις σκιές και τις ανάσες της Λατινικής Αμερικής. Εν προκειμένω, το λογοτεχνικό αθηναϊκό τοπίο έρχεται σε επαφή και συνομιλεί με το λογοτεχνικό σύμπαν του Roberto Bolaño. Το πραγματικό μπλέκεται με το φανταστικό, υπαρκτά πρόσωπα αιωρούνται στον μαγικό αέρα του κειμένου του Βεργέτη απέναντι και πλάι σε λογοτεχνικούς ήρωες κορυφαίων λατινοαμερικανικών μυθιστορημάτων όπου η μυθοπλασία συμπορεύεται με την αληθινή ζωή και η αληθινή ζωή γίνεται αφορμή για δημιουργία μυθοπλασίας περιωπής.
 
Είναι Τετάρτη, αργά τη νύχτα, και ο αφηγητής επιστρέφει προς το σπίτι του πεζός -σε μια φαινομενικά ατελείωτη διαδρομή- μετά από πολλές ώρες κατανάλωσης αλκοόλ στο γνωστό αθηναϊκό στέκι Φρουμέλ. Υπο την επήρεια μέθης περπατά και μονολογεί εσωτερικά αμφισβητώντας τον εαυτό του, συλλογιζόμενος όσα μικρά και μεγάλα τον απασχολούν: ο θάνατος, η οικογένεια, η τέχνη της γραφής (ο ίδιος είναι συγγραφέας), το είδος της λογοτεχνίας που οφείλει να σκαβει βαθιά μέσα μας. Από την απέναντι πλευρά του δρόμου, ένας άγνωστος μυστηριώδης άντρας τον πλησιάζει και, αμίλητος, αφήνει στα χέρια του ένα πακέτο χαρτιά. Ο αφηγητής δεν προλαβαίνει να αντιδράσει. Κρατώντας το πακέτο, κάθεται σε ένα παγκάκι και ξεκινά να διαβάζει όσα είναι γραμμένα στις σελίδες. Έτσι, μπροστά στα μάτια του, τού αποκαλύπτεται ένας άλλος κόσμος όπου ζωή και λογοτεχνία, πραγματικότητα και φαντασία  γίνονται ένα. Αυτό που ξετυλίγεται στις σελίδες είναι μια σκοτεινή γιορτή λέξεων και ιδεών, είναι το προσχέδιο ενός μυθιστορήματος αναζήτησης μιας γυναίκας, της Ιφιγένειας, από το Νότο στον Βορρά της Ελλάδας, από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη μέχρι τη Λατινική Αμερική και τα βάθη της.
 
Η πρωταγωνίστρια Ιφιγένεια αποκτά σάρκα και οστά, το σκιώδες περίγραμμά της παίρνει σχήμα, μυρωδιά και σθένος και η  εικόνα της συμπληρώνεται σαν παζλ, κομμάτι κομμάτι, μέσω αφηγήσεων και προφορικών μαρτυριών ανθρώπων που την γνώριζαν ή ανθρώπων που την γνώρισαν για λίγο, για μια μέρα, για μια στιγμή, για μια νύχτα, για όσο κρατάει μια μπόρα, ένα βλέμμα, ένα φευγαλέο χάδι, μια λιακάδα Νοέμβρη μήνα.
 
Άνθρωποι μάρτυρες (γνωστά πρόσωπα της καρδιάς της πρωτεύουσας και της συμπρωτεύουσας και πρόσωπα που "απήχθησαν" από πρωτοποριακά μυθιστορήματα της ισπανόφωνης πεζογραφίας) εξομολογούνται στο υποκειμενικό μιας κινηματογραφικής κάμερας - γραφής - έρωτα ή ενός ζευγαριού ανήσυχων ματιών και μιας καρδιάς που αγωνιά και μιλούν για τις στιγμές τους με την Ιφιγένεια. Μιλούν για εκείνη, για τις αναζητήσεις της, για τα νοερά και τα πραγματικά ταξίδια της από τόπο σε τόπο, για τα πάθη και τους πόθους της, για την πρώτη και την τελευταία φορά που την είδαν.
 
Η Ιφιγένεια έχει εγκαταλείψει την Ελλάδα για να πραγματοποιήσει ένα μεγάλο ταξίδι, από το Μοντεβιδέο στο Μπουένος Άιρες κι απο εκεί στη Χιλή, στη Βολιβία, στο Περού, για να βρεί ένα τόπο να ξεκουράσει τις μνήμες της.
 
Αναζητά ποιητές, ζωγράφους, πινελιές, ίχνη και επιρροές. Κρατάει σημειώσεις για την αρχή και την κατάληξη των πραγμάτων. Αναζητά τον Roberto Bolaño και τις ιστορίες του και τις ιστορίες των άλλων που συνθέτουν τον μέσα της κόσμο, την πολυπλοκότητα και την πολλαπλότητα του εαυτού της, "σαν κάτι να πενθούσε, σαν κάτι να είχε σκοτώσει, και το ταξίδι τής ήταν απαραίτητο για να βρεί μια νέα πατρίδα στην καινούρια της μορφή, ή για να ξεχάσει το σκοτωμένο της παρελθόν".
 
Κι αυτό που ξεκινά ως πρωτοπρόσωπη εξομολογητική αφήγηση και συνεχίζεται ως ένα σύνολο μαρτυριών για μια ψυχή που γύρευε την ψυχή της, καταλήγει σε τριτοπρόσωπη αφήγηση και σε ένα χρέος.
 
Αυτομυθοπλασία, άρωμα νουάρ ατμόσφαιρας, έντονη προφορικότητα, διαδρομές στους λαβυρίνθους του μυαλού και του εσώτερου εαυτού, κατοπτρισμοί και αντικατοπτρισμοί, αρμονικές εκλεκτικές συγγένειες και διακειμενικές αναφορές συνθέτουν αυτή την πολύ πρόσφατη εξαιρετική νουβέλα του Νίκου Βεργέτη -φόρος τιμής στον σπουδαίο Χιλιανό πεζογράφο και ποιητή Roberto Bolaño και στα ολιγοσέλιδα ή πολυσέλιδα "θαύματα" της λατινοαμερικανικής πεζογραφίας- που διαβάζεται με αμείωτο ενδιαφέρον, θυμίζει, ξεσηκώνει, συγκινεί, δείχνει δρόμους και βάζει στο χέρι του αναγνώστη εισιτήριο για την αθανασία, για τα όνειρα, για τα νερά των θαλασσών της λογοτεχνίας και το αλάτι - γιατρικό τους στις πληγές, στους φόβους, στη λήθη.
 
Εκδόσεις  Κυψέλη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου