Δημήτρης Αγγελής, Σκίτσα δρόμων κι έναστρης νύχτας

Επιλογή από τα Ημερολόγια

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ || ΟΝΕΙΡΑ || ΣΤΙΧΟΙ

Εκλεκτός και, αναμφίβολα, συγκινητικά αξιανάγνωστος ο ποιητής Δημήτρης Αγγελής, δημιουργός ποίησης σπάνιας αισθητικής, αισθαντικής, συναισθηματικής, γενναιόδωρης, κινηματογραφικής, υπαρξιακής, ονειρικής, γεμάτης εικόνων, σπαραγμών, απωλειών, ρωγμών, ρυθμών, δακρύων για όσα ήρθαν - πέρασαν - χάθηκαν, με φωτιές, ψιθύρους, προσευχές, επιθυμίες, πληγές ανοιχτές, μνήμες.

 

Ποίηση με  γραφή παλλόμενη που δεν σε αφήνει να ησυχάσεις γιατί οι λέξεις της, οι ήχοι της, οι πνοές της, τα αρχέτυπα και οι συμβολισμοί της σε ακολουθούν, τις βλέπεις μπροστά σου σε κινήσεις και βλέμματα, έχοντας κάτι από την ευλογία και την βουβή αγριότητα της νύχτας
 

Και με μια "νύχτα" επιστρέφει στα εκδοτικά μας πράγματα ο Δημήτρης Αγγελής, αυτός ο επάξια βραβευμένος ποιητής - δοκιμιογράφος -  επίσης διδάκτωρ φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, διευθυντής του περιοδικού Φρέαρ και συνδιευθυντής της ετήσιας έκδοσης χριστιανικού διαλόγου και πολιτισμού "Ανθίβολα" - που γράφει σχεδόν όπως αναπνέει.
 

Με μια "νύχτα", όχι ποιητικής μορφής αυτή τη φορά αλλά με "Σκίτσα δρόμων κι έναστρης νύχτας" , μια έξοχη συλλογή στοχαστικών ημερολογιακού ύφους κειμένων όπου η ποιητική πρόζα συνυπάρχει με τον λογοτεχνικό / δοκιμιακό / στοχαστικό λόγο και την λογοτεχνική μαρτυρία που κυκλοφόρησε πολύ πρόσφατα από τις εκδόσεις Πόλις,
 

Εδώ, ο Αγγελής "εκθέτει" εαυτόν, νού και ψυχή (του) παρουσιάζοντας στιγμές και καταγραφές καθημερινότητας / ημερών σε φεστιβάλ και ποιητικά συμπόσια, "παρασκηνίων" των λογοτεχνικών περιοδικών και του χτισίματος της ποίησής του, στίχων που δεν έγιναν ολόκληρα ποιήματα (κι αν έγιναν, δεν χώρεσαν σε ποιητικές ανθολογίες), εικόνων, ταξιδιών, μετακινήσεων, συναντήσεων με έλληνες και ξένους συγγραφείς και ποιητές, πλάνων της πνευματικής ζωής του τόπου και του κόσμου, ιδιορρυθμιών λέξεων και ανθρώπων, εναλλασσόμενων συναισθημάτων.
 

Χωρίς γραμμική ακολουθία, χωρίς ημερολογιακή σειρά. ο Αγγελής πλάθει και μεταπλάθει τον χρόνο και τα χρόνια και προσκαλεί τον αναγνώστη σε ένα αλησμόνητο διανοητικό / ρεαλιστικό / υπερρεαλιστικό / λυρικό ταξίδι όπου το προσωπικό του ποιητή - αφηγητή κινείται παράλληλα με το συλλογικό της χώρας, των γεγονότων, των αλλαγών, της τέχνης, της λογοτεχνίας και των εκπροσώπων της.
 

Η αρχή των "Σκίτσων" πραγματοποιείται Τετάρτη 10 Αυγούστου 2022 με μια θαλασσοταραχή, ένα όραμα και την αναμονή ενός τηλεφωνήματος που δεν έγινε. Και το τέλος, μελλοντικό, Πέμπτη 19 Σεπτεμβρίου 2041, με μια μνήμη φωνής θολωμένης απ΄τον χρόνο, με αναπολήσεις, με την αδυναμία του υποκειμένου να γυρίσει τον χρόνο πίσω και με έναν πικρό, προσωπικό στοχασμό:
 

Είμαστε δυο γέρικα, αμνησιακά σχεδόν ποταμόπλοια που αγνοούν  το ένα την ύπαρξη του άλλου, αφημένα σ' ένα ποτάμι που μας παρασέρνει αργά προς τη θάλασσα. Κυλάμε ήσυχα, σχεδόν παραιτημένα, αφήνοντας πίσω μας μια λευκή γραμμή αφρού. Και παραδόξως, ορίζοντας δεν υπάρχει. (σελ. 264)

 

Και στο ενδιάμεσο, μήνες, μέρες, χρόνια, χρονολογίες, όλα ακατάτακτα, χωρίς σειρά κι όμως τα αποσπάσματα των  καταγραφών και του στοχαστικού, ημερολογιακού, άκρως συγκινητικού και ανθρώπινου λόγου του Αγγελή, ενώ δεν ακολουθούν μια παραδοσιακή γραμμική πορεία, δένουν αρμονικά και οργανικά μεταξύ τους και θα μπορούσαν να αποτελούν τις ρίζες, τον κορμό και τα φυλλώματα ενός στοχαστικού - (αυτο) βιογραφικού μυθιστορήματος, από εκείνα που πέφτουν σαν καταπραϋντική βροχή στην διψασμένη καρδιά του αναγνώστη.
 

Στο ενδιάμεσο, λοιπόν, περνούν σκιές, φιγούρες, φωνές και σώματα προσώπων και ιστοριών, περνούν πλάνα και φωτογραφίες επιστροφών ήττας από εξιδανικευμένους, ανυπεράσπιστους έρωτες, ζωής που προχωρά με ασταθή βηματισμό, μακρινών θαλασσών και ονείρων.
 

Παρελαύνουν νικητές και ηττημένοι, μικροί θεοί και κρυμμένοι δαίμονες, ποιητές, συγγραφείς κι επαναστάτες, ψυχές φλεγόμενες και μέτωπα σε πυρετό, ταινίες, μουσικές, αναγνώσεις, η πίστη - η βαθιά πίστη -, η επαγγελματική εκπαιδευτική και ποιητική πορεία του Αγγελή.   Γη και ουρανός σε πορφυρές αποχρώσεις, θάλασσες και στεριές, χώμα μετά τη βροχή στη επαρχία και άσφαλτος που αχνίζει μοναξιά στη μεγαλούπολη, σκέψεις που υψώνονται μαζί με τον καπνό των τσιγάρων, θάλασσα που γελά σαν παιδί και θάλασσα που θρηνεί βουβή και μόνη απέναντι στον θλιμμένο εαυτό της. Η βροχή στο κεφάλι του σκύλου, η τέχνη -πάντα η τέχνη- που πρωτοστατεί και θεραπεύει, οι θάνατοι, τα περιοδικά (Νέα Εστία, Ευθύνη, Πάροδος, Το Δέντρο, Φρέαρ), ο ουρανός που αναβοσβήνει, η πανδημία, η έλλειψη προοπτικής, ο Ηλίας Λάγιος, ο Σεφέρης, ο Ελύτης, ο Μιχάλης Κατσαρός, ο Μίλτος Σαχτούρης, ο πρόωρα χαμένος Δημήτρης Ελευθεράκης, ο Γιάννης Αντιόχου, ο Δ. Παπαδίτσας με το χαμηλωμένο του φως, ο Σταμάτης Πολενάκης, ο εκδότης Κώστας Τσιρόπουλος, ο Θεόφιλος Δ. Φραγκόπουλος και το "Σιωπηλό σύνορό" του.
 

Η παρηγοριά της λογοτεχνίας και των ιερών κειμένων, οι συγκλονιστικές οδηγίες προς ένα νέο ποιητή, οι "ασθένειες" της εποχής μας, οι νάρκες της καθημερινότητας, η πολιτική, η απώλεια του έρωτα, η διάχυτη σκοτεινή ομίχλη του ερωτισμού. Στοχασμοί για την άγνοια της ομορφιάς που μας περιβάλλει, άγνοιας  λόγω του μαύρου ναρκισσισμού μας, λόγω της τάσης μας να επιδεικνύουμε τα τραύματά μας σαν καλογυαλισμένα παράσημα.
 

Ο Αγγελής σταχυολογεί προσωπικές μνήμες των τελευταίων περίπου 40 ετών, δημιουργεί μικρές ιστορίες προσώπων που δεν πρόλαβαν να δημιουργήσουν τις μικρές και μεγάλες δικές τους. Προβληματίζεται (και προβληματίζει) σχετικά με το για ποιό λόγο να γράφει και να εκδίδει κανείς σ' αυτή τη χώρα και εκεί έρχεται ξανά η τέχνη και το φως της και νικούν φανερά σκοτάδια και κρυμμένους δράκους. Κάνει έναν απολογισμό για όσα έπραξε στην πορεία του εως σήμερα. Και, ναί: έγραψε, έγραψε πολύ.
 

Σιδερώνοντας τις λέξεις που δεν του χαρίστηκαν, σκουπίζοντας τον ιδρώτα απ΄τον κρόταφο και τα δάκρυα που πήραν να στεγνώσουν στις άκρες των ματιών του, έχοντας πίστη στο Θεό και στον άνθρωπο και σ' ό,τι τον κρατά ζωντανό, συνομιλώντας με το παρελθόν που γίνεται παρόν και μέλλον, συνομιλώντας με την ποίηση και το χάδι μιας / κάθε έναστρης νύχτας, προσπαθώντας να στηρίξει μια βροχή πάνω σε μια ομπρέλα.
 

"Σκίτσα δρόμων κι έναστρης νύχτας": κείμενα κάποια εκ των οποίων δημοσιεύτηκαν κατά καιρούς σε περιοδικά και εφημερίδες και ενώθηκαν με άλλα νεότερα και ανέκδοτα και αποτελούν το σπουδαία περιεχόμενα αυτού του φροντισμένου τόμου με το εντυπωσιακό έργο του Αλέκου Κυραρίνη στο εξώφυλλο. Και το αποτέλεσμα, έφτασε στα χέρια μας σαν δώρο μεγάλης αξίας, σαν αγκαλιά και θεραπεία.
 

Σχεδίασμα άτυπης (αυτο) βιογραφίας, χρονικό της πορείας του ποιητή Αγγελή από τα παιδικά και εφηβικά χρόνια, τις σπουδές και την καριέρα, μια μαρτυρία λυρικά αποκαλυπτικής ημερολογιακής καταγραφής. Ένα βιβλίο που δεν μπαίνει στο ράφι μετά το τέλος της ανάγνωσης (αφού το τέλος του προκαλεί για μια νέα αρχή, για ένα τυχαίο ξεφύλλισμα, για μια εκ νέου βαθύτερη ανάγνωση - μελέτη αποσπασμάτων που σε άφησαν με το στόμα ανοιχτό) παρά παίρνει μια μόνιμη θέση δίπλα στο κομοδίνο, πλάι στο μαξιλάρι (σου / μου / μας) σαν προσευχητάρι ανθρωπισμού, ζωής, εργαλείου γλώσσας και έκφρασης, λογοτεχνίας, προσδοκιών, μικρών καθημερινών αναστάσεων.

Εκδόσεις  Πόλις