Ο Ερβέ Λε Τελιέ είναι ένας από τους σημαντικότερους στιλίστες της σύγχρονης γαλλικής πεζογραφίας. Πολυβραβευμένος και πολυσχιδής συγγραφέας, έχει γράψει μυθιστορήματα, διηγήματα, σύντομα κείμενα που θυμίζουν αποφθέγματα και ασκήσεις ύφους, θέατρο, λιμπρέτα και όπερες. Είναι πρόεδρος του Εργαστηρίου Δυνητικής Λογοτεχνίας (OuLiPo), ομάδας που δημιουργήθηκε το 1960 από τον Raymond Queneau και τον François Le Lionnais με εξέχοντα μέλη επιστήμονες και συγγραφείς, ανάμεσα σε αυτούς ο Georges Perec και ο Italo Calvino.
Ο Λε Τελιέ είναι ένας συγγραφέας ιδιαίτερα αγαπητός στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό και πώς να μην είναι άλλωστε, όταν με το παιγνιώδες ύφος του και τη θεματολογία των έργων του συγκινεί και αιχμαλωτίζει, διεγείρει τη σκέψη, καταφέρνοντας πάντα να περιγράφει οδυνηρές ανθρώπινες καταστάσεις με τα πιο φωτεινά χρώματα, με χιούμορ και ευφυΐα. Ακριβώς όπως και στο "Δένομαι πολύ εύκολα", που κυκλοφόρησε στα γαλλικά το 2007 και στα καθ' ημάς, πολύ πρόσφατα, από τις εκδόσεις Opera. Το ολιγοσέλιδο αυτό μυθιστόρημα έρχεται δυο χρόνια μετά την εξαιρετική και πολυεπίπεδη "Ανωμαλία", έργο για το οποίο ο Λε Τελιέ τιμήθηκε με το Βραβείο Goncourt 2020 και το οποίο δίχασε, ξάφνιασε, συζητήθηκε και, κυρίως, αγαπήθηκε, εντυπωσίασε και θεωρήθηκε από τα σημαντικότερα του Γάλλου συγγραφέα.
Εντελώς διαφορετικό σε ύφος, δομή και έκταση, το "Δένομαι πολύ εύκολα" είναι φαινομενικά μια ιστορία ναυαγισμένου έρωτα, όμως ουσιαστικά πρόκειται για μια ανατομία των ανθρώπινων σχέσεων και του έρωτα που αλλάζει χρώματα, δωρίζει, αντιδωρίζει, μάχεται, νικά και χάνει, σκοτώνει και σκοτώνεται. Σαν πανάκριβο μεθυστικό άρωμα σε μικρή συσκευασία, ένα μυθιστόρημα - μινιατούρα που προσφέρει άφθονη τροφή για σκέψη και προβληματισμό που όμως ανοίγουν δρόμο προς την αυτοκυριαρχία και το φως.
Κεντρικό θέμα λοιπόν, ο έρωτας. Ο δύσκολος έρωτας. Ο έρωτας που χαρίζει φτερά και τα τσακίζει την επόμενη στιγμή, που από παράδεισος γίνεται έρημη γη, ρημαγμένη. Και τι τέχνασμα: o Λε Τελιέ γράφει απλά, περίτεχνα, με υπονομευτικό χιούμορ και σατιρική διάθεση για τον σκοτεινό γκρεμό στον οποίο κατακρημνίζεται του ανθρώπου η καρδιά και εκεί γιορτάζει πενθώντας όταν ο έρωτας βουλιάζει στον πιο μαύρο βυθό φορώντας το πιο λαμπερό του ρούχο.
Ο ήρωας του Λε Τελιέ δεν έχει όνομα. Είναι ένας ήρωας με δυνατά συναισθήματα. Είναι ένας άνθρωπος που έχει ταξιδέψει, ελπίζει και περιμένει για λίγη αχτίδα ζωής μέσα στη ζωή του. Είναι σχεδόν 50 ετών, όχι πολύ νέος ούτε ηλικιωμένος φυσικά, ελκυστικός και ακμαίος, με τα μαλλιά του να έχουν υποχωρήσει λίγο στο μέτωπό του, με τις ρυτίδες να σχηματίζουν μικρά σταυροδρόμια πάνω στο δέρμα του προσώπου του. Είναι ερωτευμένος με μια γυναίκα είκοσι χρόνια νεότερή του την οποία είχε γνωρίσει πριν καιρό, ενώ εκείνη συνοδευόταν από τον μελλοντικό της σύζυγο. Η κατάσταση του ήρωα παρουσιάζει όλα τα συμπτώματα της ασθένειας του έρωτα: ανορεξία, χτυποκάρδι, κοφτή ανάσα και ανυπομονησία μέχρι να την ξαναδεί. Έρχεται συχνά σε επικοινωνία μαζί της, είναι αυτός που πάντα παίρνει την πρωτοβουλία να της τηλεφωνήσει. Εκείνη είναι συγκρατημένη, αποστασιοποιημένη, σχεδόν αδιάφορη, μια ιδέα θλιμμένη και αμήχανη μπρος στα συναισθήματά του.
Κανονίζουν να βρεθούν στη Σκοτία όπου η νεαρή γυναίκα έχει πάει για λίγες μέρες να επισκεφτεί τη μητέρα της και περιμένει τον μνηστήρα της λίγο πιο μετά.
Ο ήρωας, από το Παρίσι όπου και διαμένει, ταξιδεύει στη Σκοτία γι' αυτή την πολυπόθητη -από πλευράς του- συνάντησή τους.
Με διάφορα εμπόδια -καθυστέρηση πτήσης, διαμονή σε ένα άθλιο δωμάτιο ξενοδοχείου και πλήθος αμφιβολιών και εσωτερικών ερωτημάτων που τον ταλανίζουν- αλλά με την εφηβική καρδιά του να χοροπηδά στους ρυθμούς του έρωτα, αδημονεί να ξανασυναντήσει την πανέμορφη γυναίκα που του στοίχειωσε το νου. Από τη μια, είναι ενθουσιασμένος και από την άλλη, αμφιταλαντεύεται για το τί αισθάνεται εκείνη γι' αυτόν. Διατηρεί την ελπίδα ότι παρόλο που η σχέση τους δεν υπήρξε παθιασμένη αλλά μάλλον απόλαυση της μιας βραδιάς , θα μπορεί να έχει μια συνέχεια, ένα μέλλον. Έχει σκοπό να την σαγηνεύσει, να την κερδίσει, να κερδίσει έναν αγώνα που διαισθάνεται πως έμοιαζε εξ αρχής χαμένος. Νιώθει να χάνεται και ο ίδιος μέσα σε μια τελευταία σταγόνα ελπίδας αλλά όντας αιχμάλωτος στον πόθο του για εκείνη αρνείται να δεί την αλήθεια και εξακολουθεί να πιέζει τα πλήκτρα ενός τηλεχειριστηρίου με εξαντλημένες μπαταρίες.
Συναντιούνται. Η γυναίκα του μιλά για άσχετα θέματα προκειμένου να κουκουλώσει την αμηχανία της. Είναι προφανές ότι δεν τον θέλει, το παραδέχεται άλλωστε μετά από μια δυο σχετικές ερωτήσεις που της κάνει εκείνος και η αναμενόμενη άνοιξη μετατρέπεται σε μικρό χειμωνιάτικο σκηνικό.
Ο ήρωας επιθυμεί να φύγει από το σημείο συνάντησής τους , να απομακρυνθεί απ΄ όσα ένιωσε και ακόμα νιώθει για την κοπέλα, να αποχωρήσει αξιοπρεπής και ηττημένος, γαλήνιος και συντετριμμένος. Γενναίος και τόσο αδύναμος μαζί -κορμί έρμαιο στη δίνη της σκληρής πραγματικότητας.
Με έναν "μακροσκελέστατο πρόλογο" που μας συστήνει τον ήρωα και την ηρωίδα και μας προετοιμάζει για την επικείμενη συνάντησή τους, με 12 κεφάλαια καθένα εκ των οποίων φέρει τίτλο και υπότιτλο που δίνουν στοιχεία για την εξέλιξη της ιστορίας, με διακειμενικές αναφορές, με ουλιπιανές πινελιές και με μια πλάγια διακριτική "συνομιλία" με τον Romain Gary, ο Ερβέ Λε Τελιέ δημιούργησε το σύντομο και ισορροπημένο χρονικό ενός αποτυχημένου έρωτα, ρίχνοντας ένα ιλαρό ευθύβολο βλέμμα στην κρίση της μέσης ηλικίας, στον τρόμο του περάσματος του χρόνου, στην επιθυμία για διαρκή ισχύ του εισιτηρίου της νιότης, στην αναζήτηση και την ψευδαίσθηση της ευτυχίας και της αγάπης που οδηγούν στον ουρανό μα και στην άβυσσο.
Ο Αχιλλέας Κυριακίδης, μεταφραστής όλων των έργων του Λε Τελιέ στην ελληνική γλώσσα, από τις εκδόσεις Opera, αποδεικνύει και εδώ το κέντημα - ψιλοβελονιά της μεταφραστικής του τέχνης που συλλαμβάνει ανάσες και παύσεις μπροστά και πίσω από τις λέξεις.
Εκδόσεις Opera
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου