Ήταν πριν λίγο καιρό, όταν στο site των εκδόσεων Καστανιώτη είδαμε με χαρά ότι ανάμεσα στα εξαιρετικά υπό έκδοση βιβλία τους, βρισκόταν αυτή η πολυαναμενόμενη συλλογή διηγημάτων της Ουρουγουανής Κριστίνα Πέρι Ρόσι. Για πρώτη φορά επίσημα μεταφρασμένος στην ελληνική γλώσσα ο πεζός της λόγος, (ποιήματά της έχουν μεταφραστεί κατά καιρούς σε ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά και ιστότοπους) και έτσι μας δίνεται η ευκαιρία να απολαύσουμε την απαράμιλλη, τολμηρή, "δαιμονισμένη" πρόζα της που μας οδηγεί, χωρίς δίχτυ ασφαλείας, σε τεντωμένο σχοινί με αφετηρία τα πιο μύχια σημεία του νού και της ψυχής του ανθρώπου και μας φέρνει σε αναμέτρηση με όσα κρύβονται επιμελώς πίσω από βλέφαρα και φλέβες, εντός νευρώνων και αίματος.
Η Κριστίνα Πέρι Ρόσι θεωρείται και είναι μια από τις σημαντικότερες και πιο πρωτοποριακές γυναικείες φωνές των λατινοαμερικανικών γραμμάτων. Πολυσχιδής περίπτωση συγγραφέα -από τις λίγες γυναίκες που συνδέθηκαν με το περίφημο boom στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα- έχει γράψει μυθιστορήματα, διηγήματα, δοκίμια και έξοχη ποίηση παράλληλα με το μεταφραστικό και δημοσιογραφικό της έργο. Ζεί εξόριστη στην Ισπανία από το 1972, χρονιά κατά την οποία εκδιώχθηκε από το δικτατορικό καθεστώς της χώρας της. Υπήρξε στενή φίλη του Χούλιο Κορτάσαρ και τιμήθηκε με το Βραβείο Θερβάντες το 2021. Η παρούσα ανθολογία διηγημάτων της αποτελεί ένα άριστο αντιπροσωπευτικό δείγμα του συγγραφικού της σύμπαντος που μαγεύει και ηλεκτρίζει τον αναγνώστη και τον φέρνει αντιμέτωπο με ζητήματα όπως η ασυμμετρία των ανθρώπινων σχέσεων, οι ανθρώπινες εμμονές, ο έρωτας -στην λαμπερή και, κυρίως, στη νοσηρή του διάσταση-, η αποδόμηση των φύλων και των στερεοτύπων, η σεξουαλικότητα, ο εσωτερικός κόσμος των ατόμων με τα πηγάδια και τις απέραντες θάλασσές τους, το γκέτο της οικογένειας, η ασφυξία που προκαλούν οι κοινωνικές νόρμες, ο καπιταλισμός, οι φόβοι, οι ρωγμές, η απόγνωση, η αρχή και το τέλος των ορίων της ελευθερίας, οι γκρεμοί, η ισορροπία, η πτώση.
Χρησιμοποιώντας μια ωμή, γεμάτη ένταση, σατιρική, σκοτεινή, αδίστακτη και, ταυτόχρονα, λυρική και αισθαντική γραφή, η Ρόσι συνθέτει καθημερινά στιγμιότυπα των χαρακτήρων της οι οποίοι μέσα από γεγονότα και καταστάσεις εκθέτουν και εκτίθενται, παγιδεύονται στις πιο παράλογες βαθιές τους επιθυμίες, ερωτεύονται παράφορα, απογοητεύονται, τρομάζουν απ' αυτό που τους ψιθυρίζει στο αυτί η εσωτερική τους φωνή, εγκαταλείπουν και εγκαταλείπονται, σαγηνευτικοί - εμμονικοί - μαγεμένοι βαδίζουν προς το χάος, παρεκκλίνουν από τα καθιερωμένα ψάχνοντας την αλήθεια τους στα αχαρτογράφητα σταυροδρόμια του εαυτού τους και της φύσης τους.
Έτσι, στα εννέα υποδειγματικά, ανήσυχα και σατανικά διηγήματα της συλλογής "Μύχιες καταστροφές", η Ρόσι σκιαγραφεί και αναλύει όλα τα παραπάνω θέματα και ρίχνει μια πλάγια κριτική ματιά στην ανθρώπινη συνθήκη με μια διάθεση ανατροπής και διάνοιξης δρόμου προς την αποκάλυψη του τι υπάρχει πίσω από ένα πανάκριβο, καλοραμμένο κουστούμι (πανοπλία του αντρικού σώματος) κι ένα κομψό εντυπωσιακό φόρεμα (γυναικεία πανοπλία), πίσω από την κλειστή πόρτα ενός σπιτιού / γραφείου / ιατρείου, πίσω από την ταυτότητα ενός / μιας επιτυχημένου /επιτυχημένης συζύγου, προέδρου, στελέχους ή υπαλλήλου, πίσω από τη σεμνή παρουσία μιας γυναίκας που βιώνει την μοναξιά κι ενός άντρα που προσπαθεί να διαχειριστεί την εγκατάλειψη και τον ρημαγμένο του εγωισμό.
Στην πρώτη ιστορία, "Φετιχιστές Α.Ε.", συναντάμε μια ομάδα φετιχιστών που μοιράζονται τα αβάσταχτα μυστικά τους και τις σεξουαλικές τους διαστροφές. Η πρωταγωνίστρια εγκαταλείπεται από τον εραστή της όταν εκείνος ανακαλύπτει το ασυνήθιστο αντικείμενο λατρείας της.
Στην δεύτερη ιστορία, "Η λευκή φάλαινα", ο πρωταγωνιστής είναι βαθιά ερωτευμένος με μια υπέρβαρη γυναίκα και απολαμβάνει να βρίσκει "πουπουλένιο" καταφύγιο στην τεράστια αγκαλιά της.
Τρίτη ιστορία, "Μύχιες καταστροφές": μια ανύπαντρη μητέρα ενός μικρού παιδιού αδυνατεί να ξεβιδώσει το καπάκι μιας χλωρίνης. Με αφορμή αυτή την αδυναμία της, πέφτει στα παραληρηματικά νερά μιας θάλασσας συλλογισμών για τη ζωή της και ασκεί κριτική στον εαυτό της, στον πατέρα του παιδιού της, στο μάρκετινγκ, στις διαφημίσεις και στην εξωτερική πλευρά των πραγμάτων.
Τέταρτο διήγημα, "Αυτόπτης μάρτυρας". Εδώ, ο νεαρός αφηγητής γίνεται η τρίτη φιγούρα ανάμεσα στη μητέρα του και στην ερωμένη της. Το σώμα του εκρήγνυται και ο ίδιος μετατρέπεται σε αυτό που λείπει από το σπίτι τους.
Στην πέμπτη ιστορία, "Η ομορφότερη εβδομάδα της ζωής μας", δυο γυναίκες περνούν την ομορφότερη εβδομάδα της ζωής τους σε μια σουίτα ξενοδοχείου στη Νέα Υόρκη. Η μια εκ των δύο έχει απαρνηθεί τον συμβατικό της βίο με τον σύζυγό της.
Έκτη ιστορία, "Μια ντελικάτη συνεδρία". Ένας επιτυχημένος βιομήχανος με συμπτώματα κατάθλιψης ξεκινά μια σειρά συνεδριών που θα φέρουν στο φως την κρίση ταυτότητας και τις "μεταμφιεσμένες επιθυμίες" του, που ακολούθως θα ξυπνήσουν τα ναρκωμένα ένστικτα του ψυχολόγου.
Στο έβδομο διήγημα, "Υπό περίεργες συνθήκες", μια γυναίκα κλονίζεται από τον ξαφνικό θάνατο του συζύγου της και τους κρυφούς, αντικρουόμενους πόθους του που του προκάλεσαν ασφυξία.
Όγδοο διήγημα, "Έρωτας ή καταστροφή". Ο αφηγητής είναι σφόδρα ερωτευμένος με μια γυναίκα και με κάθε πόντο του κορμιού της. Περιμένοντάς την, κάνει βουτιά σε ένα καταρράκτη σκέψεων για το μελλοντικό και πιθανό τέλος της σχέσης τους που θα φέρει τη φθορά και την καταστροφή στο σώμα του.
Ένατο και τελευταίο διήγημα, "Συνομιλία με έναν άγγελο". Ένας άντρας, τον οποίο η σύζυγός του εγκατέλειψε "όχι για κάποιον άλλο αλλά για μια άλλη γυναίκα", μπαίνει σε ένα μπαρ και εκεί συναντά έναν νυχτερινό άγγελο.
Γυναίκες που ερωτεύονται γυναίκες, άντρες που φλερτάρουν με την ιδέα να μπούν σε ένα ξένο σώμα, άνθρωποι που κάνουν ψυχοθεραπεία, που πατάνε με το ένα πόδι στη γη και με το άλλο στα κύματα, που βρίσκονται ένα βήμα πριν την απόλυτη τρέλα και δυο βήματα εντός της, που τα βάζουν με ένα ολόκληρο σύστημα αξιών, κρύβονται από τον εαυτό τους και αποκαλύπτονται μέσα σε ένα ιατρείο, δωμάτιο ξενοδοχείου ή ένα μπαρ. Οι ιστορίες τους έχουν ανοιχτό τέλος και η Κριστίνα Πέρι Ρόσι αφήνει τον αναγνώστη να μπεί στο "παιχνίδι" και να φανταστεί την όποια κατάληξη, να συγκινηθεί, να γελάσει, να συλλογιστεί, να θυμώσει, να ταυτιστεί, να δεί φώτα τρεμόσβηστα και ανθρώπινες σκιές σε ραγισμένη βιτρίνα.
Μια συλλογή θαυμάσιων, αιχμηρών και δυνατών διηγημάτων που συνομιλούν μεταξύ τους και θα μπορούσαν να αποτελούν τα κεφάλαια ενός άτυπου σπονδυλωτού μυθιστορήματος. Διηγημάτων που ξαφνιάζουν, εκπλήσσουν, σκαρφαλώνουν σε σκοτεινά δυσθεώρητα ύψη και διεισδύουν σε απροσμέτρητα βάθη των ανθρώπων, μιλούν για νοσηρά πάθη, σπασμένους φραγμούς και αντισυμβατικά θολωμένα συστήματα σκέψης και ντύνουν με μια βελούδινη τρυφερότητα την αστραφτερή λάμα ενός μαχαιριού.
Η Άννα Βερροιοπούλου υπογράφει μια εξαίρετα καλοδουλεμένη μετάφραση.
Εκδόσεις Καστανιώτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου