Τιμημένο με τα βραβεία Transfuge και Valery Larbaud, το πρώτο μυθιστόρημα του Anton Beraber διαθέτει μυστήριο, φαντασία, ρεαλισμό, ποίηση, εύρος, περιπέτεια, ιστορικά γεγονότα, γλώσσα μαγευτική και γραφή απόλυτα μεθυστική. Ένας λογοτεχνικός "μαγνήτης" από την πρώτη έως την τελευταία σελίδα, ένα οδοιπορικό στον κόσμο και στο χρόνο με ένα πλήθος φωνών, εικόνων, συμβολισμών. Μια εξαίσια σύγχρονη ανασύνθεση της ομηρικής Οδύσσειας. Η μεγάλη ιδέα είναι άμεση παραπομπή στην Μικρασιατική Καταστροφή, περίοδο από την οποία προέρχεται ο κεντρικός χαρακτήρας, με το διφορούμενο όνομα, Σαούλ Καλογιάννης που έλαβε μέρος στην εκστρατεία ως επικεφαλής μιας ομάδας στρατιωτών που κατάφεραν να σωθούν από την κόλαση μαζί του.
Ο Καλογιάννης είναι ήρωας αντιφατικός: νικητής και ηττημένος, άγγελος και δαίμονας, σύντροφος και προδότης, σύννεφο σκοτεινό και ήλιος. Είναι σιωπηλός, αινιγματικός, μια προσωπικότητα που γοητεύει και προκαλεί σχόλια. Ένας Οδυσσέας του καιρού του που ταξιδεύει, πολεμά, ναυαγεί, χάνεται, επανεμφανίζεται. Ένας Χριστός που βαδίζει πάνω στα νερά και στις φλόγες, ένα φως που δυναμώνει και σβήνει μέσα σε ερημιά αγιάτρευτη. Η ζωή του είναι φτιαγμένη από λογικά και παράλογα, συνδεδεμένα και ασύνδετα επεισόδια. Θεοποιείται και αποκαθηλώνεται ταυτόχρονα, η αλήθεια για την ύπαρξή του είναι σαν φωτιά σε ξερό θαμνότοπο: υπέροχες οι φλόγες και δεν αφήνουν τίποτα πίσω. Ένας ήρωας - ιδέα - σύμβολο, ένα λουλούδι πάνω σε γυμνά κλαδιά στο καταχείμωνο, ένας Μύθος.
Πενήντα χρόνια μετά την Καταστροφή της Μικράς Ασίας, ο ανώνυμος αφηγητής του μυθιστορήματος, ένας φοιτητής, κάνει την διατριβή του πάνω στην περίπτωση του Καλογιάννη. Ταξιδεύει από τη Σμύρνη ως τα Βαλκάνια, την Ευρώπη, την ορεινή και νησιωτική Ελλάδα, την Αθήνα ως τις φυλακές της χούντας των συνταγματαρχών. Συναντά ανθρώπους, μάρτυρες των μεγάλων γεγονότων, που γνώρισαν ή συνάντησαν τον Καλογιάννη, που πορεύτηκαν μαζί του ως μαθητές σε κήπους, κάτω και πάνω σε σταυρό. Οι αφηγήσεις τους συνθέτουν το ημιφωτισμένο πορτρέτο του και σχηματίζουν ένα παζλ ιστορίας και γεωγραφίας. Τελευταίος σταθμός του αφηγητή είναι μια αυλή, με φως Δεκέμβρη, πλάι σε μια γερασμένη βουβή Πηνελόπη που ατενίζει το κενό κρατώντας μια ζωή κι ένα σώμα φυλαγμένα κάτω από τα πεσμένα φύλλα.
Σπουδαίο έπος με μονολόγους παραληρηματικούς που φέρνουν στο νου το ύφος του Σελίν ή του δικού μας Γιώργου Χειμωνά. Εκρηκτική αφήγηση, αριστουργηματικό έργο.
Άθλος η άψογη μετάφραση της Αλεξάνδρας Κωσταράκου.
Εκδόσεις Πόλις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου