Βαγγέλης Ευαγγελίου, μετά το ωμέγα

 

Κάθε πρωί
με την ίδια
φοβία.
Αν το φως
φτάνει
για όλους.
      (σελ. 70)

Είναι κάποια βιβλία που έρχονται ξαφνικά και σε συναντάνε σαν τοπίο θάλασσας στα νησιά Νοέμβρη μήνα, όπου η πρωινή ομίχλη και η βαριά συννεφιά εναλλάσονται με μια υπόσχεση λιακάδας και η θάλασσα αλλάζει χρώματα. Από σκούρα μολυβένια, γκριζόλευκη και γαλάζια με μια κίτρινη καρδιά στο κέντρο της. Τα κύματα άλλοτε σιγοτραγουδούν νανουρίσματα και μπαλάντες κι άλλοτε σκάνε σαν κραυγές πάνω στα βράχια. Κι εσύ, αναγνώστη, γίνεσαι πλεούμενο μια στην ορμή τους και μια στη γαλήνη τους, μια στην απόλαυση του σκοτεινού βυθού και μια στην επανάσταση της επιφάνειας.

 

Κύματα τα φωνήεντα, τα σύμφωνα κι οι λέξεις που σκορπίζονται κι ενώνονται στην ακτή και βρίσκουν ξανά το δρόμο και τη συνοχή τους μες στο νερό, βαπτίζονται με τον χρυσό σταυρό του Λόγου, από το άλφα ως το ωμέγα. Το άλφα που ακολουθεί το θήτα και προηγείται του λάμδα, στη θάλασσα. Το ωμέγα σαν το ωχ του καημού και του κόσμου.

 

Το "μετά το ωμέγα" του Βαγγέλη Ευαγγελίου ανήκει σε αυτή την κατηγορία: έχει συννεφιά, ομίχλη, θάλασσα, ευλογημένη βροχή, ξαστεριές και στεριές, γη και εποχές σε κύκλο. Και άνθρωπο. Πολύ άνθρωπο. Και αίμα που κοχλάζει κι ύστερα ρέει ζεστό και ήσυχο σαν ρυάκι από το νου ως την καρδιά. Και αγάπη, σαν ευγνωμοσύνη για την ύπαρξη.

Κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 2023, σε μια εξαιρετικά φροντισμένη έκδοση - με σκίτσα της Ιλένια Τσαγκάτου και με προλόγους του Γιάννη Ζουγανέλη και του Τσιμάρα Τζανάτου - από την Κάπα Εκδοτική, έναν εκδοτικό οίκο που πραγματοποιεί σημαντικό έργο προτείνοντας στο αναγνωστικό κοινό μεγάλα κλασικά και σύγχρονα θεατρικά κείμενα καθώς και μια ευρεία γκάμα από ποίηση και πεζογραφία.

Μια ιδιαίτερη περίπτωση στα ελληνικά γράμματα και στα καλλιτεχνικά δρώμενα ο Βαγγέλης Ευαγγελίου. Πολυσχιδής καλλιτέχνης, ποιητής, φωτογράφος, ( με μια επιτυχημένη έκθεση φωτογραφίας δρόμου στον Τεχνοχώρο Φάμπρικα στον Κεραμεικό πριν μερικά χρόνια) έχει ασχοληθεί με το θέατρο, με το ραδιόφωνο και με τη στιχουργική. Πνεύμα ανήσυχο, ευαίσθητος, ανθρωπιστής, μαχητής της αδιαφορίας, της απώθησης συγκίνησης και του αφρού των πραγμάτων που μέσω των τεχνών του τα μεταμορφώνει σε ενδιαφέρουσες συνθήκες, τα σπέρνει σε μαύρο έδαφος κι από 'κεί ανθίζει κίτρινο λουλούδι.

Η ποίηση του Ευαγγελίου στην ικανο-ποιητική συλλογή "μετά το ωμέγα" είναι συνδυασμός μονολόγων, διαλόγων, υπαρξιακών χρονικών, εξομολογήσεων, αποφθεγμάτων, ποιημάτων, μικρών πεζών και μαρτυριών που κρατούν τον κεντρικό ρόλο στο πλευρό της μεγάλης πρωταγωνίστριας: της καθημερινότητας. Ποίηση ανθρωποκεντρική από την καρδιά ως την καρδιά της ύπαρξης, σκληρή σαν ατσάλι, κοφτερή σαν ξυράφι, τρυφερή σαν αγκαλιά τον χειμώνα. Ρεαλιστική ποίηση για τ' αδιέξοδα, τις ματαιώσεις, τις κούφιες χαρές, για τον κρυφό πόθο που αποκαλύπτεται μπροστά σε σπασμένο καθρέφτη.

Η ποίηση του Ευαγγελίου δεν έχει ωδές σε ηλιοβασιλέματα γεμάτα αναμνήσεις. Έχει ωδές σε μελαγχολικά μαλλιά, σε ζαλισμένα και καταθλιπτικά ρολόγια, σε λέξεις που ακροβατούν πάνω απ' το χάος και ρήματα - τέρατα που εξημερώθηκαν σε εξαντλητική παράσταση ισορροπίας, σε αποσπάσματα ρεαλιστικών σπαραγμάτων ζωής από εκείνα στα οποία αναμετριόμαστε με τη μοναξιά και με τα σύννεφα της μνήμης και ουρλιάζουμε σαν λύκοι σε μαύρη ερημιά.

Χωρισμένη σε τέσσερις ενότητες - "ικανοποιητικές ιστορίες που με ψήλωσαν", "ικανοποιητικές ιστορίες που με τάισαν", "ικανοποιητικές ιστορίες του κέντρου μου" και "ταυτοποίηση" - η ικανοποιητική ανθολογία "μετά το ωμέγα" χτίζει καταφύγιο στον άνθρωπο, στη χαρά του και στη θλίψη του, στον λυτρωμό και στη συντριβή του, στο μοίρασμα και στο κενό του. Ο Ευαγγελίου, με το κοφτερό διεισδυτικό του βλέμμα, δεξιοτέχνης παρατηρητής των μικρών λεπτομερειών ζωής, ακτινογραφεί τον άνθρωπο και τους λαβυρίνθους του, αιχμαλωτίζει με τον φακό του τις αόρατες ρωγμές. Ως θαυμάσιος αφηγητής / ποιητής μετατρέπει το ασήμαντο σε σημαντικό και το λίγο σε πολύ. Δίνει πνοή, χρώμα, βήμα και υπόσταση σε όσα μοιάζουν αδιάφορα σαν θολές φιγούρες σε θέατρο σκιών και τους κεντάει σάρκα, όνομα, οστά. Πλάθει τη γλώσσα εκ νέου και οι λέξεις φοράνε καινούργια ρούχα, δοκιμάζουν επιθέματα, προθέματα, προσθέσεις και αφαιρέσεις.

Στον ποιητικό τόπο του "μετά το ωμέγα", το φώς είναι ανέγγιχτο, άθικτο. Εδώ το "βράδυ" γίνεται "βράδι" για να μοιάζει με το αστέρι του. Εδώ κυριαρχεί το κίτρινο χρώμα του ήλιου και της ζεστασιάς ασπίδα στο γκρίζο και στην παγωνιά των καιρών μας. Οι λάμπες του δρόμου χαμογελούν στους μόνους και στη νύχτα που έρχεται. Η Χαρά κρύβεται στα πιο απλά πράγματα και στις προσωπικές αντωνυμίες. Εδώ υπάρχουν αναφορές κι αφιερώσεις σε πρόσωπα και ποιητές με κοινούς άξονες και κοινές πνοές. Εδώ υπάρχουν η σφαγή ενός αγάλματος, η κοιμισμένη επανάσταση του μεσημεριού, ένα κίτρινο λουλούδι αντί μιας χούφτας χώμα, οι έρωτες στιγμών, ο αδέξιος κι αόρατος Ιανουάριος, η απώλεια εαυτού και ταυτότητας, η διδασκαλία κλοπής προσώπου που κάποτε ξεπουλήθηκε, η επιμέλεια μιας νέας ζωής σε φωτεινό υπόγειο, τα "αχ" που συναντούν γυρισμένες πλάτες, το κορμί που παρίσταται σε γιορτή θανάτου, ο πολύχρωμος Ζακ και η λάμψη του που σκόρπισε τον τρόμο, τα κουκούτσια των μανταρινιών, η σύντροφος βρύση, οι υποθέσεις - οι αρνήσεις - οι υποσχέσεις, οι μέρες που ενώθηκαν βίαια και σχημάτισαν πολυσύλλαβες λέξεις, το απαγορευτικό του απόπλου προς την ευτυχία.

Η αντιποίηση της καθημερινότητας μετατρέπεται σε υποδειγματική, βιωματική, εμπνευσμένη κι εμπνευστική, πρωτοποριακή, προκλητική, απρόσμενα και θλιμμένα τρυφερή , πολιτική - για το προσωπικό και συλλογικό γίγνεσθαι και υπάρχειν- , αφαιρετική, υπαινικτική, δυνατή σαν ανεμοστρόβιλος, βαθιά ανθρώπινη ποίηση δια χειρός, καρδιάς και πνεύματος του Βαγγέλη Ευαγγελίου.

"μετά το ωμέγα"

Ποιητικό έργο - πανοπλία κόντρα στα φαρμακερά, θανατηφόρα βέλη της εποχής μας, που αξίζει να διαβαστεί και να ξαναδιαβαστεί. Και να γίνει σύνθημα, τραγούδι, συντροφιά, προσευχή, εξομολόγηση. 

 

 

ΚΑΠΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ