Όγδοο κατά σειρά μεταφρασμένο έργο στα ελληνικά του - εξαιρετικά δημοφιλούς στη Λατινική Αμερική αλλά και στο εγχώριο αναγνωστικό κοινό - Σαντιάγο Ρονκαλιόλο, το "Αλλά ρύσαι ημάς από του πονηρού" είναι ένα μυθιστόρημα οξύ, σκοτεινό, απαισιόδοξο, με ρυθμό, ένταση, σπινθήρες, σιωπές, ενοχές, μυστικά, ανατροπές και ζωές βυθισμένες στην κόλαση του φόβου. Ο Ρονκαλιόλο επέστρεψε, με το απαράμιλλο ύφος του, και ρίχνει φως στα σκοτεινά απόνερα της χώρας του και του κόσμου στον οποίο ζούμε. Συγγραφέας πρώτης γραμμής (εκτός από μυθιστορήματα γράφει θεατρικά έργα, διηγήματα και παιδικά βιβλία), σεναριογράφος, δοκιμιογράφος, δημοσιογράφος και, κυρίως, ανατόμος και ερευνητής των ανθρώπινων ρωγμών και της πρόσφατης ιστορίας της πατρίδας του. Ο Ρονκαλιόλο είναι μια αναγνωρισμένη μορφή της ισπανόφωνης πεζογραφίας και οι εκδόσεις Καστανιώτη μας τον σύστησαν το 2007 με το μυθιστόρημα "Κόκκινος Απρίλης" (Βραβείο Alfaguara 2006) ενώ λίγες εβδομάδες πριν εξέδωσαν το παρόν σπουδαίο βιβλίο του το οποίο, όπως και τα προηγούμενά του, βασίζεται σε αυτοβιογραφικά στοιχεία του ίδιου και της γενιάς του και σε αληθινά γεγονότα που αφορούν την πολύπαθη χώρα καταγωγής του. Άρα, έχουμε να κάνουμε με εξέχουσα μυθοπλασία τεκμηρίωσης και ενδελεχούς έρευνας που φωτίζει σκιές και δίνει όνομα στα ερμητικά κλεισμένα κι ανείπωτα.
Με κεντρικό θέμα την ιστορία κακοποίησης εφήβων σε καθολικά σχολεία στο Περού, ο Ρονκαλιόλο δημιούργησε ένα σφιχτοδεμένο σκληρό κείμενο με στοιχεία θρίλερ και ζοφερή ατμόσφαιρα κάνοντας αναφορά στη σιωπή (είναι η βασική πρωταγωνίστρια του μυθιστορήματος), στη συγκάλυψη εγκλημάτων εν ονόματι της θρησκείας, στην άσκηση εξουσίας από τους "δυνατούς" προς τους "αδύναμους" και στο θρησκευτικό φανατισμό. Χωρίς περιττές περιγραφές, ο περουβιανός μάγος της γραφής καλεί τον αναγνώστη να συμμετάσχει ενεργά στην ιστορία, να γίνει αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυρας αναπνοών, βλεμμάτων, ψιθύρων, παύσεων, φράσεων με ή χωρίς υπονοούμενα πίσω από κλειστές πόρτες και παράθυρα, να δει κατάματα το τέρας της κάθε κοινωνικής ή θρησκευτικής ταυτότητας και θέσης ισχύος το οποίο είναι γέννημα θρέμμα του φόβου και της αποσιώπησης.
Ο αφηγητής Τζίμι / Τζέιμς είναι ένας έφηβος που ζει με τους γονείς του στη Νέα Υόρκη, μεγαλωμένος σε ένα σπίτι όπου συνυπάρχουν η ευδαιμονία μαζί με τις σιωπές και τις μαύρες τρύπες των αφηγήσεων. Ο πατέρας, με ψυχολογικές διακυμάνσεις μεταξύ τρυφερότητας, βιαιότητας και απόστασης, είναι επίτροπος στον καθεδρικό ναό του Μπρούκλιν. Η μητέρα είναι μια τέλεια νοικοκυρά με χαμόγελο και ωραία διάθεση, φαινομενικά. Ώσπου ένα τηλεφώνημα ραγίζει τον αστραφτερό καθρέφτη που αντικατοπτρίζει την ευτυχισμένη οικογένεια Βεράστεγκι. Η μητέρα του μπαμπά Σεμπαστιάν, στο Περού, αρρωσταίνει, εκείνος αρνείται να πάει να την δει και ο νεαρός Τζίμι αναβάλλει τις σπουδές του και είναι αυτός που θα κάνει το ταξίδι στην άγνωστή του πατρίδα για να φροντίσει την άρρωστη γιαγιά του. Κι είναι ένα ταξίδι που θα τον φέρει αντιμέτωπο με κρυμμένες αλήθειες και με πρόσωπα από το παρελθόν του πατέρα του. Από έφηβος, ενηλικιώνεται απότομα καθώς πέφτει σε μια δίνη γεγονότων και εξιστορήσεων για μια πόλη κι έναν κόσμο που - καθώς μεγάλωσε στη Νέα Υόρκη - δεν γνώρισε ποτέ. Γεγονότων που κομμάτι κομμάτι θα συνθέσουν ένα ολοκληρωμένο τραγικό παζλ με την εικόνα των νεανικών χρόνων του πατέρα του και με φόντο τον συντηρητισμό της λατινοαμερικανικής macho κοινωνίας και την τάση στρουθοκαμηλισμού της απέναντι σε εγκλήματα που εκτυλίχθηκαν εντός της και δίπλα της.
Ο Τζίμι, μέσα από έρευνες και αποκαλύψεις, βλέπει τη ζωή του σαν σε κινηματογραφική ταινία με εναλλαγές πλάνων σιωπηλής βίας και μπερδεμένων ρόλων μεταξύ θυτών και θυμάτων. Κι είναι σαν τα γεγονότα να προϋπήρχαν ήδη μέσα του, με κάποιο τρόπο, ως κληρονομιά σιωπής και ενοχών.
Ένα σπαρακτικό μυθιστόρημα για την Εκκλησία και τον μηχανισμό εξουσίας της, για την υπακοή και την πίστη άνευ όρων, για την ενοχή και τη συνενοχή, για τη σχέση πατέρα και γιου, την αίσθηση του "ανήκειν", την ανάγκη για αγάπη και αποδοχή, την αναζήτηση ανάπτυξης ισχυρού δεσμού μεταξύ των μελών μιας οικογένειας ή μιας θρησκευτικής / κοινωνικής ομάδας. Ένα lamento για τα σκοτεινά ανθρώπινα ένστικτα και τις ραγισμένες ζωές των θυμάτων τους.
Υποδειγματική η μετάφραση του Κώστα Αθανασίου που ακολουθεί πιστά και ευλαβικά την ταχυκαρδία και την υπόκωφη ένταση της πένας του Σαντιάγο Ρονκαλιόλο.
Εκδόσεις Καστανιώτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου