Πέμπτη 28 Ιουλίου 2022

Ρίτσαρντ Μπρότιγκαν, Η έκτρωση

Ρίτσαρντ Μπρότιγκαν, Η έκτρωση


Υπάρχουν τα βιβλία εκείνα- ανάμεσα σε άλλες παράλληλες αναγνώσεις - που έρχονται και σε συναντούν απρόσμενα, σου ψιθυρίζουν κάτι ακατάληπτο και ανοίγεις την πρώτη τους σελίδα. Ο ψίθυρος γίνεται καλωσόρισμα, μια φράση σε οδηγεί στην επόμενη πρόταση, η επόμενη πρόταση  στην επόμενη σελίδα και αφήνεσαι και ταξιδεύεις σε μια άλλη εποχή, σε ένα άλλο τόπο: σε μια βιβλιοθήκη παλιά "από εκείνα τα κτίρια με τα κίτρινα τούβλα που έχτιζαν στο Σαν Φρανσίσκο μετά τον σεισμό. Βρίσκεται στην οδό Σακραμέντο 3150", και αποτελεί χώρο εργασίας και κατοικία του αφηγητή.

Στην παραπάνω κατηγορία ανήκει "Η έκτρωση", αυτό το ευφυές χαμηλόφωνο - γεμάτο σπινθήρες - μυθιστόρημα του Ρίτσαρντ Μπρότιγκαν, ενός από τους πιο ιδιαίτερους και χαρισματικούς αμερικανούς στυλίστες της μετα-beat εποχής. Πεζογράφος και ποιητής σπουδαίος, εκφραστής της αντικουλτούρας, με τα ανεπούλωτα τραύματα της παιδικής του ηλικίας να τον ακολουθούν ως την ενήλικη ζωή του, αυτοκτόνησε στα 49 του χρόνια αφήνοντας πίσω του έργο σημαντικό αλλά δυστυχώς ξεχασμένο. Η καλή λογοτεχνία όμως, πάντα βρίσκει το δρόμο της και επιστρέφει! (Στα ελληνικά, εκτός της παρούσας έκδοσης, κυκλοφορεί και το περίφημο "Τέρας των Χόκλαϊν" από τις εκδόσεις Κυψέλη). Γνωστός για το picaresque ύφος του , τις σκοτεινές κωμικές και σατιρικές αποχρώσεις στη γραφή του και τις αυτοαναφορικές του αφηγήσεις, χωρίς ίχνος λογοτεχνικών τερτιπιών και εντυπωσιασμού, ο Μπρότιγκαν με απλή ρυθμική γλώσσα - μιλώντας για καταστάσεις και γεγονότα ρευστά, ασταθή, φαινομενικά αδιάφορα αλλά τόσο σημαντικά και ενδιαφέροντα, δημιούργησε έργα μικρής έκτασης και υψηλής σπουδαιότητας, διακωμωδώντας την αμερικανική κοινωνία και τον ίδιο του τον εαυτό, έργα τα οποία αποτέλεσαν αναγνώσματα της γενιάς των χίπις.

"Η έκτρωση" χωρίζεται σε έξι μέρη και σε δεκάδες ολιγοσέλιδα κεφάλαια, καθένα εκ των οποίων φέρει ένα διαφορετικό παιγνιώδη τίτλο, και έχει ως αφηγητή και κεντρικό χαρακτήρα το alter ego του Μπρότιγκαν: έναν ιδιοκτήτη αυτής της ιδιότυπης βιβλιοθήκης. Ευγενής, μοναχικός, ρομαντικός, πνευματώδης ο βιβλιοθηκάριος δέχεται στοιχειωμένα χειρόγραφα αδημοσίευτων βιβλίων που έπεσαν θύματα απανωτών απορρίψεων από εκδοτικούς οίκους και βρίσκουν στέγη και φροντίδα στη βιβλιοθήκη του Σαν Φρανσίσκο. Ο βιβλιοθηκάριος τα καταχωρεί, τα προστατεύει, μιλάει για εκείνα με παιδική αφέλεια και τρυφερότητα. Τα βιβλία είναι ο κόσμος του, από τον οποίο αρνείται να βγει. Είναι ένας ευτυχής εσώκλειστος εδώ και μερικά χρόνια και μοιράζεται σκέψεις και ανάσες με τη σιωπή και την παρουσία των βιβλίων γύρω του. 'Ωσπου η άφιξη της εκπάγλου καλλονής Βάιντα στη βιβλιοθήκη - έρχεται κι εκείνη να καταθέσει το δικό της χειρόγραφο - θα δημιουργήσει ένα τρυφερό ρήγμα στην αφοσίωση του αφηγητή προς τα βιβλία του. Η ομορφιά της Βάιντα, κόλαση, κατάρα και μαρτύριο για την ίδια και παράδεισος, δέος και έρωτας για τον αφηγητή και η κοινή τους αγάπη για τη λογοτεχνία, θα τους φέρουν κοντά. Η Βάιντα μένει έγκυος. Αιφνιδιάζονται, δεν είναι έτοιμοι να γίνουν γονείς και ένας φίλος και συνεργάτης του βιβλιοθηκάριου, ο Φόστερ, θα προσφερθεί να τους βοηθήσει στέλνοντάς τους στην Τιχουάνα στο Μεξικό, σε έναν ειδικό γιατρό προκειμένου να γίνει η έκτρωση.

Ο βιβλιοθηκάριος μετά από χρόνια ξαναβγαίνει στον έξω κόσμο, τον κόσμο έξω από τα βιβλία και, ταξιδεύοντας μαζί με τη Βάιντα, έρχεται σε επαφή με την ανθρώπινη κωμωδία, την τρέλα, τις αντιφάσεις, την πολυπλοκότητα, την αγάπη, τη συμπόνοια, την αδιαφορία και τη γλυκύτητα των ανθρώπων. Η έκτρωση πραγματοποιείται και επιστρέφοντας πίσω στο Σαν Φρανσίσκο, ο αφηγητής έχει να αντιμετωπίσει εκπλήξεις και μια νέα πραγματικότητα για να πάρει πρωταγωνιστικό ρόλο σε ένα νέο δρόμο που ανοίγεται μπροστά του.

Η αφήγηση του Μπρότιγκαν είναι άμεση, εκκεντρική, κωμική και συγκινητική με την ειλικρίνειά της, είναι ένα ποτάμι που ρέει ανάμεσα στον κόσμο, στο γκρίζο του, στο πράσινο, στο κόκκινο, στο μαύρο του, στη λύπη του, στη χαρά του, στην έκπληξη, στα σύννεφά του, στην αγάπη και στον έρωτα. 

Ουράνιο τόξο μετά από πολυήμερη βροχή, "Η έκτρωση" επανακυκλοφόρησε - επιτέλους και ευτυχώς - από τις εκδόσεις Ενύπνιο (προηγούμενη έκδοση από τις εκδόσεις Γράμματα, το 1982). Θαυμάσια η μετάφραση του Στάθη Ιντζέ.
 
 
Εκδόσεις  Eνύπνιο

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου