Χέρμαν Ούνγκαρ, Η τάξη

"Η τάξη" κυκλοφόρησε το 1927 και μεταφράστηκε στα ελληνικά το 1988. Ένα αριστουργηματικό αλληγορικό μυθιστόρημα για την εξουσία και την παράνοια, για τα ψυχολογικά συμπλέγματα, για τα παιδικά χρόνια που σέρνουμε μαζί μας όπως τις βαριές αλυσίδες στα πόδια του ένας κατάδικος, για τα παιχνίδια ανωτερότητας, δύναμης και εκδίκησης.   Με επιρροές από το κίνημα του εξπρεσιονισμού και της ψυχανάλυσης, ο Ούνγκαρ, ολιγογράφος λόγω του σύντομου βίου του, δημιούργησε ένα κορυφαίο έργο της γερμανόφωνης πεζογραφίας που δυστυχώς πέρασε σχεδόν απαρατήρητο και, οπωσδήποτε, αξίζει προσοχής, εξόδου από τη λήθη και δεύτερης ζωής.
 

Κεντρικός ήρωας είναι ο Γιόζεφ Μπλάου, δάσκαλος, νευρωτικός, ανασφαλής, καχύποπτος, με έντονο το αίσθημα κατωτερότητας λόγω των φτωχικών του παιδικών χρόνων απέναντι στους μαθητές του, γόνους εύπορων οικογενειών. Δίνει καθημερινή μάχη ώστε να αποφύγει το παραμικρό λάθος που θα τον γελοιοποιήσει στα μάτια των απείθαρχων, επηρμένων μαθητών. Επιβάλλει αυστηρό καθεστώς για να τους υποτάξει και να νικήσει τους φόβους του, έχει εμμονή με την τάξη και την πειθαρχεία, ζει με τον τρόμο ότι οι νεαροί μαθητές θα τον κατασπαράξουν στο πρώτο δείγμα αδυναμίας. Φοβάται το απροσδόκητο, αποφεύγει τις πολλές κουβέντες μιας και οι λέξεις ή οι πράξεις μπορούν να εμπεριέχουν σπόρο για λέξεις ή πράξεις που οδηγούν στην καταστροφή. Παντού νιώθει μια αόρατη απειλή, έναν αγύρτη εχθρό, μια υπόγεια συνωμοσία σε βάρος του. Μια μόνιμη εσωτερική πάλη σε συνδυασμό με τον γάμο του που παρουσιάζει σημάδια κατάρρευσης.
 

Ο κλοιός σφίγγει περισσότερο: ένα γραμμάτιο, ένα μυστικό, ένας κύκλος ανθρώπων ανεπιθύμητων, μια αυτοκτονία, η τάξη που ανατρέπεται και η γέννηση του γιου του Γιόζεφ, ένα ακόμα βάρος.
 

Ο παιδικός φίλος του Γιόζεφ, ο Μοντλίτσκι, μια μεφιστοφελική φιγούρα, ένας δολοφόνος με πεντακάθαρα χέρια, προσφέρει λύσεις με μοιραία αποτελέσματα. Η επιθυμητή τάξη μετατρέπεται σε πλήρη αταξία.
 

Εφιαλτική, νοσηρή και καφκική ατμόσφαιρα σε ένα σπουδαίο κλασικό διαχρονικό κείμενο. Ο Ούνγκαρ εισχώρησε στις πιο στενές διόδους του μυαλού των ηρώων του και αποκάλυψε σκέψεις που άλλοι θα προτιμούσαν να αφήσουν βαθιά θαμμένες.
 

Η Μαρία Αγγελίδου μετέφρασε εξαιρετικά ένα συγκλονιστικό έργο που θα ήταν ευχής έργον η σύντομη επανέκδοσή του.

 

 

Εκδόσεις Νεφέλη