Αργύρης Παλούκας, Τελευταίο σκοτάδι

Με τέσσερα ποιητικά βιβλία στο ενεργητικό του - για το ένα εκ των οποίων, "Θέλω το σώμα μου πίσω", εκδόσεις Μεταίχμιο, 2011, τιμήθηκε με το Πρώτο Βραβείο Καλύτερου Νέου Ποιητή από το Συμπόσιο Ποίησης, με μια εξαιρετική επιμέλεια της ανθολογίας "Αγάπη σαν ακολασία" (εκδόσεις Κριτική, 2016) η οποία περιλαμβάνει αποσπάσματα της πεζογραφίας του Γιώργου Χειμωνά, ο Αργύρης Παλούκας μόλις επέστρεψε στα εκδοτικά πράγματα με την πέμπτη του ποιητική συλλογή "Τελευταίο σκοτάδι". Φύσει και θέσει ποιητής, ανήκει στη νεότερη ξεχωριστή γενιά των δημιουργών και με τον ποιητικό του λόγο, τις ανάσες του, τις λέξεις του που υπαινίσσονται περισσότερα απ΄ όσα λένε, την αρχή ενός στεναγμού και το τέλος μιας προσευχής, χωρίς αμφιβολία, αφήνει δυνατό αποτύπωμα στην καρδιά του αναγνώστη και του ανοίγει παράθυρο με θέα σε ένα μικρόκοσμο με εικόνες, αντικείμενα και συναισθήματα που συχνά αγνοούμε.

 

Το "Τελευταίο σκοτάδι" μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κριτική και τα εικοσιπέντε έξοχα μικρής έκτασης - συχνά της μιας ανάσας - ποιήματα αποτελούν υφάδια μιας σημαίας που κυματίζει υπερήφανα, ελεύθερα, άφοβα στο σύγχρονο εκδοτικό τοπίο. Λιγότερο ελλειπτικό σε σχέση με το προηγούμενο - εξίσου θαυμάσιο - έργο του Παλούκα "Άνθρωποι που γελάνε", (Κριτική, 2018), το "Τελευταίο σκοτάδι" είναι ένα βήμα πιο κοντά στο φως, με υπέροχα δυνατό το χνάρι του, με λόγο απλό, εύστοχο, γήινο, άμεσο, χωρίς περιττά στολίδια και τερτίπια, χωρίς ίχνος εντυπωσιασμού. Έρχεται ήσυχα να μας υπενθυμίσει εκείνα που θεωρούμε μικρά κι ασήμαντα και τους δίνει τη διάσταση που τους πρέπει, να μας δείξει υπό άλλο πρίσμα όλα εκείνα που ξεχνάμε ή προσποιούμαστε ότι ξεχνάμε γυρεύοντας την επιφάνεια των πραγμάτων και χάνοντας την ουσία τους, μέσα στον ανελέητο βομβαρδισμό πληροφοριών, των αστραπιαίων εικόνων, της επίπλαστης ευδαιμονίας, των ρηχών σχέσεων, της λήθης, των βαρύγδουπων δηλώσεων και της υπερβολής.

Η ποίηση του Παλούκα είναι ένα καταφύγιο όπως ακριβώς οφείλει να είναι η ποίηση. Και στο "Τελευταίο σκοτάδι" αυτό ακριβώς συναντάμε: καταφύγιο, ποίηση υψηλή και γαλήνια που έχει σοβαρό λόγο ύπαρξης, έκδοσης, μετάδοσης και μοιράσματος.

 

Εδώ "ο αέρας αλλιώς τα λέει". Εδώ, "ο φόβος περπατάει μόνος του τα βράδια", εδώ, η μητέρα - φιγούρα αγαπημένη - "ζυμώνει όσα η ζωή μας αρνείται". Εδώ, ο ποιητής αψηφά το σκοτάδι, ζει κι αποδέχεται τη ζωή όπως είναι με τ' αγγίγματα και τις σουγιαδιές της, με τις στιγμές και τ΄ αστεία που παλιώνουν και τελειώνουν. Εδώ, ο ληστής ζητά απομαγνητοφώνηση μιας παλιάς κασέτας να ξεχυθεί απ' την ταινία της η πατρική μορφή, να αναδυθούν οι μυρωδιές της άνοιξης και τα λόγια που έσπασαν με κρότο. Εδώ, οι υποσχέσεις ανασταίνονται, εδώ η θάλασσα και πάντα η θάλασσα, το χρώμα που παίρνει ο ορίζοντας απέναντι απ΄ το δρόμο της ενηλικίωσης, ο γκρεμός με τα βουνά τριγύρω και το φιλί της αθανασίας. Εδώ ο σβέρκος που πάνω του δύουν ο ιδρώτας κι η υπομονή, εδώ του ανθρώπου το ανάστημα κι οι φλέβες των ποδιών του, εδώ τα βράδια - φωτιά της παραδοχής, ο χειμώνας και το καλοκαίρι που αγκαλιάζονται, εναλλάσσονται, καίγονται και καίνε. Εδώ τα μικρά ακριβά συναισθήματα.

Το "Τελευταίο σκοτάδι" παίζει κρυφτό με τον χρόνο που κυλάει ορμητικά και κατευναστικά μαζί και φέρνει εκείνο το κοίταγμα της επιβεβαίωσης προς το γαλάζιο, το φιλί με την επίγευση αίματος στον ουρανίσκο και στα χείλη, οι μικρές ρωγμές των υποσχέσεων.

Λέξεις - χαϊδέματα του φωτός και του ανέμου, εικόνες η μια δίπλα ή απέναντι στην άλλη αντανακλούν την αλήθεια τους και την απλότητά τους. Εδώ, άνθρωποι, τόποι κι αισθήματα μεταλαβαίνουν ζωή αληθινή, σιωπή αγιασμένη, νερό θαλασσινό, άρωμα λουλουδιών, μνήμη άσβεστη κι όλα αυτά μαζί χτίζουν το οικοδόμημα της ποίησης του Αργύρη Παλούκα πλάι στη θάλασσα, μπροστά στην ηχώ της, με τ' άνθη του χειμώνα να στήνουν γιορτή στο πρώτο ξύπνημα της άνοιξης, με το τραγούδισμα και τον θρήνο του αέρα, με ανθρώπινα πάθη κι ερωτήματα, με αγάπες που άνθισαν και μαράθηκαν στο πέρασμα του καιρού, με σκαλοπάτια που πατήθηκαν, αγαπήθηκαν κι ωρίμασαν από βήματα και φιλιά.

Ο Αργύρης Παλούκας αποδεικνύει ξανά - τόσο απλά, αθόρυβα και γλυκόπικρα - πόσο σπουδαίος ποιητής είναι, με πόση ευλάβεια σκύβει πάνω από τις λέξεις του και τους δίνει σχήμα και πνοή και τις αφήνει έπειτα να αιωρούνται μέσα στ΄ αρώματα και στους ήχους της φύσης. Το "Τελευταίο σκοτάδι" αποκαλύπτει πόσο φως υπάρχει κρυμμένο εντός του, φανερώνει πώς τ' ανθρώπινα και καθημερινά γίνονται ποιήματα - οχήματα διαφυγής από τα δήθεν μεγάλα και σημαντικά και τα παράλογα της εποχής μας.

Ταξίδι σε θάλασσα ακύμαντη με καράβι το "Τελευταίο σκοτάδι" κι επιβιβαστήκαμε έχοντας στις αποσκευές μας " ό,τι μας έμεινε": η ομορφιά των στιγμών, όσο κρατάνε. Η ομορφιά της ποίησης του Παλούκα που μας συγκινεί, μας σαγηνεύει, μας ψιθυρίζει, μας προσκαλεί σε μια περιπλάνηση στις ζωές μας και σε όσα αφήνουν πίσω.

 

 

Εκδόσεις Κριτική