Δεύτερο δυνατό και πολυαναμενόμενο εκδοτικό βήμα της "βαλίτσας" - το πρώτο ήταν πριν περίπου ένα χρόνο, στη σειρά: ένα προς ένα / δίγλωσση έκδοση, "Ο Μπλούμφελντ, ένας γηραιός εργένης" του Φραντς Κάφκα - αυτό το το μικρής έκτασης και μεγάλης σπουδαιότητας τομίδιο που περιλαμβάνει μια εισαγωγή, ένα κυρίως σώμα / ανοιχτή επιστολή και ένα κατατοπιστικό, εκτενές, επιφωτιστικό επίμετρο που θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελεί και μια ολιγοσέλιδη μεμονωμένη έκδοση - τοιχογραφία μιας κοντινής μας χρονικά ταραγμένης περιόδου σε Ιράν και Γερμανία, άγνωστης στο ευρύ κοινό.
"Καλημέρα σας, κυρία Παχλαβί" είναι η αρχή μιας επιστολής που συνέταξε η γνωστή δημοσιογράφος και αγωνίστρια Ουλρίκε Μαρί Μάινχοφ προκειμένου να τη "στείλει" στην Φαράχ Ντιμπά Παχλαβί, σύζυγο του σάχη της Περσίας, Μοχαμάντ Ρεζά Παχλαβί.
Οι δυο τους, ο σάχης και η Φαράχ, η τρίτη σύζυγός του, επισκέφτηκαν την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας το διάστημα από τις 27 Μαΐου ως τις 4 Ιουνίου του 1967. Η απαστράπτουσα ομορφιά της Φαράχ, οι στυλιστικές της επιλογές, η καλλιέργειά της, ο γάμος της με τον Μοχαμάντ που είχε πραγματοποιηθεί το 1959 και το γεγονός ότι ο βασιλικός θρόνος του Ιράν θα αποκτούσε μια μέρα διάδοχο, - κάτι που δεν κατάφερε να χαρίσει στον σάχη η προηγούμενη σύζυγός του, Σοράγια, γνωστή και ως "θλιμμένη πριγκίπισσα" - ήταν θέματα που συχνά πυκνά κάλυπταν τις κοσμικές στήλες του διεθνούς Τύπου.
Δυο μήνες πριν την άφιξη του αυτοκρατορικού ζεύγους στη Γερμανία, εντελώς συμπτωματικά, στη Δυτική Γερμανία , είχε κυκλοφορήσει το βιβλίο ενός αυτοεξόριστου Ιρανού, του Μπαχμάν Νιρουμάντ, με τίτλο "Περσία, μοντέλο αναπτυσσόμενης χώρας ή Η δικτατορία του ελεύθερου κόσμου", με τον επίλογο να φέρει την υπογραφή του σπουδαίου Γερμανού συγγραφέα Χανς Μάγκνους Εντσενσμπέργκερ. Το συγκεκριμένο βιβλίο αποκάλυπτε πολλά δεινά επιμελώς κρυμμένα και άγνωστα στον υπόλοιπο κόσμο που αφορούσαν τους απλούς ανθρώπους του Ιράν.
Η Μάινχοφ, αντλώντας υλικό από το συγκεκριμένο βιβλίο - τρία χρόνια προτού περάσει στην ένοπλη αντίσταση και την παρανομία - έγραψε μια ανοιχτή επιστολή προς την Φαράχ Ντιμπά η οποία δημοσιεύτηκε στο τεύχος Ιουνίου του Konkret, του δημοφιλέστερου περιοδικού της Αριστεράς, αποκαλύπτοντας στη γερμανική κοινή γνώμη τα "εγκλήματα" που λάμβαναν χώρα παράλληλα με τη ζωή του ζεύγους Παχλαβί. Όπως ήταν φυσικό, μια τέτοια επιστολή από το χέρι της Μάινχοφ - που χρησιμοποιήθηκε για να συνταχθεί η προκύρηξη που αργότερα διανεμήθηκε στις κινητοποιήσεις από τους φοιτητές της Παιδαγωγικής Σχολής και του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου - προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων. Βράδυ της 2ης Ιουνίου κι ενώ ο σάχης και η σύζυγός του, αμέριμνοι παρακολουθούσαν τον "Μαγικό αυλό" του Μότσαρτ στην όπερα, στους δρόμους επικρατούσε υψηλός πυρετός κινητοποιήσεων και έξαρση της αστυνομικής βίας που είχε ως αποτέλεσμα τραυματισμούς διαδηλωτών και τη δολοφονία ενός φοιτητή, του Μπένο Όνεζοργκ.
Η επιστολή της Μάινχοφ καίει απ' άκρη σ' άκρη. Έχοντας γνώση στοιχείων που διάβασε στο βιβλίο του Νιρουμάντ και πατώντας πάνω σε αποσπάσματα άρθρου στη ΝΕΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ της 7ης και της 14ης Μαΐου όπου η κυρία Ντιμπά Παχλαβί περιέγραφε τη ζωή της, η Μάινχοφ, με συγκρατημένη οργή, - και οπωσδήποτε με την εσωτερική της οργή να ξεχειλίζει λόγω της λάθους αίσθησης ότι το ευτυχισμένο ζευγάρι προέρχεται από μια ευτυχισμένη χώρα και λόγω της συνειδητοποίησης ότι το κράτος στο οποίο ζει η ίδια υποδέχεται με τιμές τα εξέχοντα μέλη ενός αστυνομικού κράτους - στέκεται θαρραλέα και παραθέτει τα δυσάρεστα εγκληματικά γεγονότα του τυραννικού καθεστώτος στο Ιράν, αντικρούοντας τις δηλώσεις της αυτοκράτειρας στην οποία απευθύνεται με μια δόση ειρωνείας και αμφισβήτησης.
Μέσα στην επιστολή της η Μάινχοφ ξεσκεπάζει όσα υπήρχαν καλυμμένα κάτω από τον αστραφτερό μανδύα της αδιαφορίας και της άγνοιας, της πραγματικής κατάστασης που επικρατούσε στο Ιράν γύρω, έξω, δίπλα σχεδόν στο παλάτι κι έτσι έρχονται στο φως στατιστικά στοιχεία για τις μη δημοκρατικές συνθήκες, για την ακραία φτώχεια και τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης και υγιεινής του ιρανικού λαού, για τα μεγάλα ποσοστά του αναλφαβητισμού, για την καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Όλα αυτά συγκρούονται με τα λεγόμενα της κυρίας Παχλαβί που περιέγραφε μια χώρα σε πλήρη τάξη και ευημερία, σαν να ζούσε σε άλλη χώρα, σαν να αδιαφορούσε ή σαν να μην γνώριζε.
Και μετά την επιστολή, αυτό που ακολουθεί με το επίμετρο - δια χειρός του Αλέξανδρου Κυπριώτη, σπουδαίου μεταφραστή και εμπνευσμένου εκδότη της "βαλίτσας" - είναι εξαιρετικά εντυπωσιακό και αποδεικνύει περίτρανα τη σκληρή δουλειά του και την ενδελεχή του έρευνα. Ο Κυπριώτης με το επίμετρο / μελέτη του παρόντος τόμου - που διαβάζεται και ως έξοχο δείγμα μυθοπλασίας τεκμηρίωσης - φιλοτέχνησε με λεπτομέρεια και μετέφερε με ακρίβεια το κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον της εποχής στο Ιράν αλλά και στη Γερμανία. Η ιστορία αποκαλύπτεται και τα γεγονότα μένουν γυμνά και ωμά μπροστά στον άναυδο αναγνώστη: το πραξικόπημα που συνέβαλε στην άνοδο του Παχλαβί στην εξουσία, τα απολειφάδια του ναζισμού διάσπαρτα στον γερμανικό χάρτη, η εξαγορά λήθης, η συνεργασία των μυστικών υπηρεσιών, λογοκρισία και συλλήψεις με την κάθε υποψία αντικαθεστωτικών αντιλήψεων, μια άλλη ανοιχτή επιστολή της ΣΙΡΦ (Συνομοσπονδία Ιρανών Φοιτητών) προς τον πρόεδρο της ΟΔΓ ζητώντας του να ανακαλέσει την πρόσκληση προς τον σάχη να έρθει στη χώρα γιατί αυτό θα σήμαινε υποδοχή / αποδοχή ενός δολοφόνου. Ο δρόμος ως δημόσιος χώρος και ως τόπος εκτέλεσης. Η αλήθεια, με το κόκκινο χρώμα της. Και η Μάινχοφ, και οι άνθρωποι που μιλούν για αυτή την σημαντική δημοσιογράφο και ευαίσθητη αγωνίστρια, πριν ο λόγος της γίνει επιθετικός και απόλυτος, πριν η η ίδια αισθανθεί ότι η νόμιμη πολιτική δράση δεν την αφορούσε και μετατραπεί σε Νο 1 δημόσιος κίνδυνος για το γερμανικό κράτος.
Εμβληματική έκδοση η συγκεκριμένη, λειτουργεί ως παράθυρο με θέα τον κόσμο χωρίς σύνορα, χιλιομετρικές και χρονικές αποστάσεις. Και τα κείμενά της - ανοιχτή επιστολή και επίμετρο - μας αφυπνίζουν, μας ωθούν να κοιτάξουμε δίπλα μας και γύρω μας, να διεκδικήσουμε, να συμπράξουμε, να ονειρευτούμε, να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε τον κόσμο που "ακόμα δυσκολεύεται να μοιράσει τουλάχιστον δίκαια τις αδικίες του".
Υπέροχα ιδιαίτερο το εξώφυλλο που σκίτσαρε η Μελίνα Γαληνού.
Σειρά: απέναντι - ανταμώματα / πολιτικά κείμενα
Εκδόσεις η βαλίτσα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου