Τον Laird Hunt τον γνωρίσαμε και μας εντυπωσίασε, ένα χρόνο πριν, με το εξαιρετικό, βαθυστόχαστο μυθιστόρημά του "Neverhome" (εκδόσεις Πόλις, μετάφραση του Χρήστου Οικονόμου), την ιστορία ενός Οδυσσέα και μιας Πηνελόπης σε αντίστροφους ρόλους, κατά τη διάρκεια του Αμερικανικού Εμφυλίου. Η ηρωίδα Κόνστανς Τόμπσον αφήνει πίσω της τον αγαπημένο της σύζυγο και το αγρόκτημά τους στην Ιντιάνα, μεταμφιέζεται σε άντρα και κατατάσσεται στον στρατό των Βορείων. Οι σελίδες του "Neverhome" είναι διαποτισμένες με αίμα, όνειρα και εφιάλτες, νοσταλγία, λυρισμό και ωμές εικόνες, με τον παραλογισμό και την θηριωδία του πολέμου που γίνονται ένα με την ψυχή και το δέρμα.
Από τις εκδόσεις Πόλις και με τον ίδιο μεταφραστή, πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε στα ελληνικά ένα ακόμα θαυμάσιο έργο του βραβευμένου Hunt το οποίο καθηλώνει και συγκινεί από την αρχή ως το τέλος με την θεματολογία του, την απαράμιλλη αφηγηματική δεινότητα του συγγραφέα και την τάση του να φέρνει στο φώς άγνωστα στο ευρύ κοινό κομμάτια της νεότερης αμερικανικής Ιστορίας. Βασισμένο σε αληθινά γεγονότα, το μυθιστόρημα "Ο νυχτερινός δρόμος" μας κάνει συνοδοιπόρους δυο γυναικών που, σε πρώτο πρόσωπο, αφηγούνται το χρονικό μιας φρικτής μέρας, τις ζωές τους, το παρελθόν τους και το παρόν τους, τα μυστικά τους και τους χωριστούς τους δρόμους που κάποια στιγμή διασταυρώνονται. Χωρισμένο σε δυο κεφάλαια και έναν επίλογο, ουσιαστικά σε τρείς συγκλονιστικές αφηγηματικές διαδρομές σε ένα νυχτερινό δρόμο - μιας ατελείωτης νύχτας, κυριολεκτικά και μεταφορικά - με ήχους, μυρωδιές, ανάσες, φωνές, φαντάσματα, μάτια που φεγγοβολούν σαν παγωμένες λίμνες στο σκοτάδι, με ανθρώπους που διαπληκτίζονται, ερωτοτροπούν, μετανοούν, απογοητεύονται, καίγονται εσωτερικά, βουλιάζουν στα νερά της ματαιότητας, κρατούν στα χέρια τους ένα χάρτη με χρώματα, πρόσωπα, ίχνη, μια καρδιά κι ένα θαύμα, το μυθιστόρημα του Hunt αποτελεί ένα μακρύ ταξίδι μιας πύρινης μέρας μέσα στην πύρινη νύχτα.
Η αρχή του ταξιδιού πραγματοποιείται - όπως συμβαίνει σε κάθε ταξίδι - με θετική διάθεση και μεγάλες προσδοκίες αλλά στην πορεία του υπάρχουν ανατροπές, εμπόδια, μεταστροφές. Και εκεί αρχίζει ένα άλλο, παράλληλο, κρυφό ταξίδι αυτοανακάλυψης, εξιλέωσης ή τέλους, προς μια διαφορετική κατεύθυνση.
Οι δυο κύριες αφηγήτριες είναι η Ότι Λι και η Κάλα, δυο διαφορετικών ηλικιών και εμπειριών πλάσματα που κινούνται στο ίδιο σκοτάδι, - πάνω στα ασημένια νερά ενός χάρτη που αλλάζει χέρια - παράλληλα και αντίθετα μαζί, κοντά και απέναντι η μια στην άλλη, με κοινό τους χαρακτηριστικό την αναζήτηση μιας μικρής χαραμάδας φωτός που θα τους δείξει το δρόμο πολύ μακριά απ΄ τη φρίκη, την απόγνωση και τη νύχτα που ρίζωσε στις ψυχές τους, στις ψυχές των άλλων, στην ψυχή της χώρας τους.
Κεφάλαιο "Ότι Λι": Η Ότι Λι είναι λευκή, όμορφη, πρώην εστεμμένη σε τοπικό διαγωνισμό ομορφιάς, σύζυγος του Ντέιλ - με αρκετές ρωγμές στον έγγαμο βίο τους - και ερωμένη του Μπάντ, αφεντικού της στο ασφαλιστικό γραφείο που εκείνος διευθύνει και από αυτή τη θέση ασκεί την εξουσία του παντού. Οι τρείς τους (η Ότι Λι, ο σύζυγός της κι ο εραστής της) ξεκινούν για ένα ταξίδι στην κοντινή τους πόλη Μάρβελ προκειμένου να απολαύσουν ένα δημόσιο θέαμα που τραβάει σαν μαγνήτης τους κατοίκους της περιοχής: το λιντσάρισμα τριών φυλακισμένων νεαρών νέγρων που κατηγορούνται ότι δολοφόνησαν έναν λευκό. Στη διαδρομή συναντούν υποψήφιους θεατές της επικείμενης "γιορτής", τους λευκούς (καλαμποκομούστακα) που - φορώντας τα καλά τους σαν να είναι Κυριακή - ετοιμάζονται να γλεντήσουν, συναντούν μαύρους (καλαμποκολούλουδα) που έντρομοι ψάχνουν τρόπο να ξεφύγουν απ΄το ξεφάντωμα του θανάτου. Οι τρείς ήρωες έρχονται αντιμέτωποι με κωμικοτραγικά περιστατικά και κινδύνους μέσα στη συλλογική φρενίτιδα που επικρατεί στους δρόμους. Η Ότι Λι έχει να παλέψει - σε μια κυκλική πορεία από την ευφορία ως την ψυχοσυναισθηματική πτώση - με τους δαίμονές της, το παρελθόν της, με το φεγγάρι που εδώ και χρόνια ψάχνει στον πάτο ενός πηγαδιού, με την εισαγωγή μιας προσευχής που μετατρέπεται σε κατάρα, με "το μέλλον που καθόταν εκεί με σκυμμένο το κεφάλι".
Κεφάλαιο "Κάλα": Η Κάλα Ντέστρι είναι μια δεκαεξάχρονη μαύρη, μεγαλωμένη σε ορφανοτροφείο, και αναζητά τον λευκό εραστή της κουβαλώντας μαζί της ένα καλάθι για πικνίκ μέσα στο οποίο έχει κρυμμένο ένα όπλο. Οδηγώντας τον Δικτάτορα, ένα παλιό αυτοκίνητο, με συνοδηγό της μια "στραγγαλισμένη" σφουγγαρίστρα, επιστρέφει από το Μάρβελ έχοντας στα αυτιά της φωνές και ιαχές, "μια κραυγή που βυθίζει τα πάντα στο σκοτάδι, ένα ουρλιαχτό που ξαναδίνει στη μέρα τη διαβολική της λάμψη". Η Κάλα είναι ένα "καλαμποκολούλουδο" που, μέσα την αγριότητα του πλήθους που πηγαινοέρχεται διψώντας για ζεστό αίμα και εκδίκηση, οραματίζεται τα τοπία ενός κόσμου που μια μέρα μπορεί να αλλάξει, οραματίζεται τον παράδεισο που κρύβεται σε ένα πορτοκάλι και στη χυμώδη σάρκα του, σε ένα παγωμένο τσάι από βατόμουρα, σε μια προσευχή. Νιώθει προδομένη από τον άντρα που ερωτεύτηκε, τον άγγελό της που έγινε διάβολος - κήρυκας του "δικαίου" και καλεί τα πλήθη να μπούν στα λεωφορεία που θα τους οδηγήσουν στη γιορτή θανάτου στο Μάρβελ. Ένα κορίτσι που οδηγεί και κλαίει, που έχει ανάγκη από φως και μάτια που θα της πούν τι θα δεί μέσα στον νυχτερινό δρόμο. Περιφερόμενη μέσα σε έναν τερατώδη κόσμο γεμάτο ματωμένα πουκάμισα και σχοινιά στα δέντρα, η νεαρή Κάλα βάφει το αμάξι της με μάτια και το δέρμα της με χρώματα.
Επίλογος - "Η κυρά των αγγέλων": Η Σάλι Γκάνερ σε μια συνταρακτική αφήγηση, προσεύχεται και σχολιάζει από κοινού με τον Χορό των αγγέλων της. Παρηγορεί ένα αγόρι που πρόλαβε να αισθανθεί την ματαίωση και να δεί σχοινιά να κρέμονται από άπειρα ζευγάρια μάτια, πίσω από τα σχοινιά των δικών του ματιών. Κι έπειτα, η αλλοπαρμένη - αγιασμένη φιγούρα της Σάλι ισορροπεί θαυμάσια πάνω σε ένα ποδήλατο, πάνω στα χνάρια ενός στραβού κόσμου που ίσως κάποτε να ευθυγραμμιστεί κάτω απ΄ τον μαυρό ουρανό και τ' ασημένιο φεγγάρι.
Ένα συναρπαστικό,αποκαλυπτικό, καλοδομημένο μυθιστόρημα για τη σκοτεινιά του κόσμου τότε, τώρα και πάντα. Για τη βία που διεισδύει στους τόπους και στις καρδιές των ανθρώπων και - που εδώ, στον "Νυχτερινό δρόμο" αντισταθμίζεται από την ποιητικότητα της γραφής του Laird Hunt - που θυμίζει πληγές των κοινωνιών που δεν λένε να κλείσουν γιατί πλάι τους ανοίγουν καινούργιες.
Ο Χρήστος Οικονόμου υπογράφει μια σπουδαία, ευθύβολη μετάφραση.
Εκδόσεις Πόλις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου