Παρασκευή 6 Ιανουαρίου 2023

Nicola Lecca, Το κρυστάλλινο τρένο

Nicola  Lecca, Το κρυστάλλινο τρένο

Πρώτη φορά μεταφρασμένος στα ελληνικά ο πολυβραβευμένος Ιταλός συγγραφέας Nicola Lecca, με έργα του να έχουν εκδοθεί σε 16 ευρωπαϊκές χώρες και στη Βραζιλία και με άρθρα του να εμφανίζονται συχνά σε μεγάλες εφημερίδες και περιοδικά της Ιταλίας. Ο Lecca πραγματικά κερδίζει τις καλύτερες των εντυπώσεων με το παρόν μυθιστόρημα που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Κέλευθος.

Φτιαγμένο με εξαιρετικά υλικά, με σφιχτοδεμένη πλοκή και καλοχτισμένη δομή, κινηματογραφική αφήγηση, ανατροπές, καλά μελετημένους και δυνατούς χαρακτήρες, το "Κρυστάλλινο τρένο" είναι ένα σκληρό παραμύθι, μια προσεγμένη και ενδελεχής διαδρομή στα πιο βαθιά σημεία των συναισθημάτων, είναι - κυριολεκτικά - ένα μεγάλο ταξίδι που καλύπτει χιλιόμετρα από την Αγγλία ως την Κροατία και περιλαμβάνει ακριβείς περιγραφές των τόπων, της αρχιτεκτονικής τους, των αρωμάτων τους και των καιρικών συνθηκών, ώστε ο αναγνώστης νιώθει ότι βυθίζεται στις σελίδες, ταξιδεύει και περιπλανιέται κάτω απ΄τον ήλιο, μέσα στο κρύο, πάνω στο χιόνι. Μυθιστόρημα δρόμου, βιωμάτων, ενδιάμεσων στάσεων, γεύσεων κινδύνου / αδημονίας / πίκρας / γλύκας, ανθρώπινων ιστοριών που συνυφαίνονται με μεταξωτές κλωστές και ενώνουν μοίρες, αποφάσεις, βήματα, λάθη, μυστικά, φόβους, προσωπικές μοναξιές, τσακίσματα, σύντομα συναισθήματα ψυχικής ανάτασης, σκοτάδια που αγκαλιάζουν ίχνη αχτίδων και σκοτάδια πιο φρικτά απ' αυτά που είναι ορατά.

Η ιστορία ξεκινά το 1993 στο Ζάγκρεμπ. Ο δεκαοχτάχρονος Μπόρνα Μπάρτσιτς είναι το μοναχοπαίδι δυο εργατών σε εργοστάσιο κύβων ζωμού, δυο γονιών με μορφή κυκλώπων με ένα μόνο μάτι: επικριτικό και ανικανοποίητο. Χωρίς το άλλο μάτι: το τρυφερό, το στοργικό, το γεμάτο κατανόηση και ενσυναίσθηση. Ο νεαρός Μπόρνα είναι ασφυκτικά μεγαλωμένος στην εργατική τους κατοικία, στερημένος συναισθημάτων και κοινωνικών συναναστροφών, μοναχικός, αδέξιος, "θύμα" μιας ζωής υπαγορευμένης γιατί - σύμφωνα με τους δικούς του - ο έξω κόσμος είναι επικίνδυνος για την κρυστάλλινη προσωπικότητά του. Προκειμένου να κερδίσει λίγα ψίχουλα αγάπης, πραγματοποιεί αυτό που οι γονείς του - αφού δεν το κατάφεραν οι ίδιοι κάποτε - απαίτησαν από τον γιο τους να κάνει: να γίνει ένας φημισμένος πιανίστας, κάτι που θα δώσει κύρος στην οικογένεια και θα εκπληρώσει την κοινωνική τους ρεβάνς. Ο Μπόρνα δίνει το πρώτο του ρεσιτάλ πιάνου με μεγάλη επιτυχία και με ανείπωτη πικρία. Λίγο αργότερα, και οι δυο γονείς του πεθαίνουν από το βακτήριο της αλλαντίασης κι εκείνος μένει ξαφνικά μόνος με μια αμήχανη ελευθερία, εν μέσω πολέμου και χρεών. Κι όσο περνούν τα χρόνια, τα δαιμόνια της διαπαιδαγώγησής του συνεχίζουν το έργο τους από τάφου και σημαδεύουν την εξέλιξή του. Ένα ταξίδι με τρένο από την Ουγγαρία -όπου ο Μπόρνα δίνει μια ακόμα συναυλία του - προς το Ζάγκρεμπ θα προκαλέσει μια ανυπολόγιστη ανατροπή.

13 Ιανουαρίου του 2014, στο Μπρόντστερς της ανατολικής ακτής της Αγγλίας, ο Άαρον Άρτσιτς γιορτάζει τα δέκατα όγδοα γενέθλιά του με τη μητέρα του, Άνια. Πρόσφυγες από την Κροατία, ήρθαν στην Αγγλία οι δυο τους όταν ο Άαρον ήταν μωρό, σε αναζήτηση καλύτερης ζωής. Η Άνια είναι ταμίας σε σούπερ μάρκετ, με διαγνωσμένη ψυχική διαταραχή, μανιοκαταθλιπτική, με ψυχή διπλοκλειδωμένη και συναισθήματα που αιωρούνται ανάμεσα στο σκοτάδι και στο ημίφως. Επιβλητική ως παρουσία, νοσηρά προστατευτική απέναντι στον μοναχογιό της, κάνει τα σχέδιά της σχέδιά του, χρησιμοποιεί τις κρίσεις της ως τέχνασμα για να του τραβάει την προσοχή και να γίνεται αυτό που εκείνη θέλει.Το παρελθόν τους και οι λόγοι φυγής τους από την πατρίδα τους είναι απαγορευμένη ζώνη.    Ο Άαρον εργάζεται ως μαθητευόμενος σε παγωτατζίδικο, έχει ελάχιστους φίλους ενώ συνομιλεί διαδικτυακά με την Κρίσταλ, ένα κορίτσι από την Ουαλία. Μεταξύ τους αναπτύσσεται μια τρυφερή σχέση κι ένας δυνατός έρωτας από την πλευρά του Άαρον. Εκείνη αρνείται να φανερώσει το πρόσωπό της στις βιντεοκλήσεις, εκείνος επιμένει να συντηθούν. Κι έπειτα, ξαφνική σιωπή. Η Κρίσταλ εξαφανίζεται μυστηριωδώς. Κι έπειτα, ένα έγγραφο φτάνει στα χέρια του Άαρον που φέρνει τα πάνω κάτω στη ζωή του και γίνεται η αφορμή ενός συγκλονιστικού ταξιδιού του αγοριού από την Αγγλία προς το Ζάγκρεμπ. Οι πόλεις που συναντά και στις οποίες διαμένει για λίγο, τον μαγεύουν: Αμβούργο, Πράγα, Μπρατισλάβα, Λιουμπλιάνα, Ζάγκρεμπ.

Ο Άαρον μακριά από τα μητρικά δεσμά, ελέυθερος, έρχεται σε επαφή με διαφορετικούς ανθρώπους και χαρακτήρες, μπαίνει σε περιπέτειες, ταλαντεύεται μεταξύ στερεάς γης και χείλους του γκρεμού, συνεχίζει πάντα να σκέφτεται την Κρίσταλ και να επικοινωνεί μαζί της χωρίς αποτέλεσμα. Κάνει βήματα σταθερά και ασταθή προς την απότομη ενηλικίωση, ερχόμενος σε σύγκρουση με τον εσωτερικό του κόσμο, με μυστικά που του φανερώνονται, με τη ζωή που αλλάζει, αποκαλύπτει και ξαφνιάζει, με τις μικρές και μεγάλες τραγωδίες που παραμονεύουν πίσω από μικρές και μεγάλες ανομολόγητες αλήθειες, με τον αέρα της αυτογνωσίας να φυσά παγωμένος και να επικαλείται το όνομα της συγχώρεσης και με την έντασή του να σπάει τις αλυσίδες των ασφυκτικών οικογενειακών δεσμών.

Δυο κρυστάλλινοι ήρωες - ο Μπόρνα, πριν και ο Άαρον, μετά - ταξιδιώτες σε κοινό κρυστάλλινο τρένο με προορισμό έναν κοινό κρυστάλλινο τόπο που οι αποκαλύψεις του κόβουν σαν γυαλί.

Μυθιστόρημα - ψυχογράφημα - εναλλακτικό παραμύθι βαθιά συγκινητικό, με την διεισδυτική γραφή του Nicola Lecca που σχεδιάζει πάνω στον παγκόσμιο λογοτεχνικό χάρτη, ένα ταξίδι με κρυστάλλινο τρένο στα τρίσβαθα του μυαλού, της καρδιάς, των σκέψεων, των πράξεων και των τραυμάτων του καθενός μας.

Θαυμάσια η μετάφραση από την Γιώτα Καλογεροπούλου.
 
Εκδόσεις  Κέλευθος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου