Ανδρέας - Μάριος Σουσουρής, Φθηνό νουάρ τσέπης

 

Ο Ανδρέας - Μάριος Σουσουρής ανήκει στη νεότερη γενιά ελλήνων συγγραφέων που αθόρυβα, ακατάπαυστα, δεξιοτεχνικά, με λεπτομέρεια και προσήλωση χτίζουν ένα προσωπικό συγγραφικό προφίλ και από βιβλίο σε βιβλίο αποκαλύπτουν έναν όλο και καλύτερο συγγραφικό εαυτό, το πέρασμα του καιρού που μετατρέπεται σε συγγραφική μεστότητα, έναν αξιοθαύμαστο συμπυκνωμένο λόγο και μια θεσπέσια γλώσσα ελληνική που απολαμβάνουμε να διαβάζουμε: μια γλώσσα χωρίς εντυπωσιασμούς και περιττά στολίδια, αντιθέτως απλή και ταυτόχρονα τόσο πλούσια, άψογα δουλεμένη, με έξυπνη χρήση, φωτεινή και ολόλαμπρη παρά τα σκοτεινά σημεία που μπορεί να περιγράφει.

Τα έως τώρα έργα του Σουσουρή -4 συλλογές διηγημάτων / μικροδιηγημάτων και 1 νουβέλα- έχουν κάτι πολύ ξεχωριστό και πολύ ανθρώπινο. Εναλλάσσουν τα συναισθήματα κρατώντας άψογα τις ισορροπίες μεταξύ φωτός και σκοταδιού, έχουν προσεγμένη γλώσσα, ειρωνικό έως πικρά σαρκαστικό ύφος ενώ οι ιστορίες τους γεννούν αυθόρμητα το γέλιο και, σε άλλα σημεία, ανεβάζουν ένα κόμπο στο λαιμό που φέρνει δάκρυα για να ακολουθήσει ένας λυγμός κι ένα κλάμα απωθημένο που λυτρώνει. Γιατί έτσι είναι η ζωή, έχει γρήγορες εναλλαγές, έχει χάδια και μαχαιριές, χαρές και λύπες, έχει τα μικρά και τα μεγάλα της, τ' ασήμαντα και τα σπουδαία της, τα γέλια και τα κλάματα, ηλιαχτίδες και φαρμακερές συννεφιές και όλα αυτά, ο Ανδρέας - Μάριος Σουσουρής τα συλλαμβάνει με απόλυτη ακρίβεια και διαύγεια και μεταμορφώνει τα στιγμιότυπα σε ιστορίες που διαρκούν και δεν ξεθωριάζουν. Η ζωή, ο θάνατος, η αγάπη, η μοναξιά, η ενηλικίωση, οι αυταπάτες και οι απάτες, διάλογοι και μονόλογοι για τον Θεό ή για το Πολύ και το Τίποτα του ανθρώπου, το ύψος και το βάθος των πραγμάτων, φωτεινές αλλά και ανέπνευστες σκοτεινές σκέψεις, η εξουσία και η διαδρομή μέχρι το τελευταίο ανοδικό σκαλοπάτι, η πτώση, οι αναζητήσεις, οι απώλειες, οι αμέλειες, οι ατέλειες, οι φόβοι και οι υπερβάσεις, όλα χωράνε σε ένα μικρού σχήματος και μεγάλου λογοτεχνικού βεληνεκούς βιβλίο όπως ακριβώς είναι το "Φθηνό νουάρ τσέπης". 

Ο Ανδρέας - Μάριος Σουσουρής εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα το 2014 με την συλλογή ιστοριών "Διαβάτες της σκιάς", από τις εκδόσεις Momentum. Το 2015, ακολούθησε ο Α' τόμος 66,6 "βλάσφημων" και "κοφτερών" μικρών πεζών με τίτλο "Ιστορίες του χαράματος", από τις εκδόσεις Στοχαστής κι ένα χρόνο αργότερα, πάλι από τις ίδιες εκδόσεις, ήρθε ο Β' τόμος των επόμενων 66,6 "Ιστοριών του χαράματος". Το 2018, από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη, κυκλοφόρησε η εξαιρετική νουβέλα "Ο Βαρκάρης" που, μέσω της ελκυστικής αφήγησης του Σουσουρή, μας παρέσυρε σε ένα ταξίδι φιλοσοφίας και αρχαίων μύθων στο μαύρο στερέωμα του Κάτω Κόσμου. Το επόμενο συγγραφικό βήμα του Σουσουρή, διαφορετικό σε ύφος και ατμόσφαιρα αλλά εξίσου συγκινητικό και άκρως γοητευτικό, πραγματοποιήθηκε το 2021 από τις εκδόσεις Κυαναυγή με το "Πλατς - Σκηνές από τη ζωή ενός γάτου", όπου εδώ αφηγητής και πρωταγωνιστής  των ιστοριών / αποφθεγμάτων /γατοποιημάτων είναι ο Ευτύχης, ο γάτος του συγγραφέα που παρατηρεί την ανθρώπινη φύση μέσω του "γατοϋπηρέτη" του.

Και μόλις πρόσφατα, ο Σουσουρής επέστρεψε με τη νέα του συγγραφική δουλειά, το "Φθηνό νουάρ τσέπης". Μια μικρή λογοτεχνική έκπληξη με μικρές -κάποιες της μιας ανάσας- ιστορίες και τόσο περιεκτικές, ουσιώδεις, ευφυείς, πιπεράτες, σπαρταριστές αλλά και ολόπικρες και θλιβερές σαν την αλήθεια της καθημερινότητας.

Ο συγκεκριμένος τόμος τσέπης περιέχει 59 μικρά δαιμόνια πεζά που, κατά κάποιο τρόπο αποτελούν μια συνέχεια και μια συνομιλία με τις "Ιστορίες του χαράματος". Φροντισμένος τόμος από το εξώφυλλο ως το οπισθόφυλλο, εξαιρετικά ώριμο και καλοδουλεμένο το ύφος γραφής, ένα επιτυχές αποτέλεσμα κοινής δουλειάς του συγγραφέα και των εκδόσεων Στοχαστής στο γενικό σύνολο.

Οι ήρωες των μικροϊστοριών του Σουσουρή είναι εκείνος, εγώ, εσύ, εμείς που γελάμε, κλαίμε, ελπίζουμε, απελπιζόμαστε. ονειρευόμαστε, χάνουμε τη μπάλα και, συχνά, τη γη κάτω απ΄τα πόδια μας, φωνάζουμε, ψιθυρίζουμε, φλυαρούμε ακατάπαυστα, οδυρόμαστε για μια αγάπη που χάθηκε σε λάθος στροφή, για τους γονείς που έχουμε, για τα παιδιά που υπήρξαμε, για το ανικανοποίητο, για ένα όνειρο που τάραξε την ηρεμία, για ένα Πριν κι ένα Μετά, για μια επεξήγηση, για μια μύηση, για μια απόλυση, για την ασθένεια των τριγώνων, για μια περίπτωση αναπόφευκτης σκληρότητας. Οι ήρωες στο "Φθηνό νουάρ τσέπης" είναι άνθρωποι που φορούν τη ζωή και τον εαυτό τους ανάποδα, είναι αισιόδοξοι, απαισιόδοξοι, τρομαγμένοι, απολωλότες, συγκλονισμένοι, απροσάρμοστοι, αντιδραστικοί, αγαθοί και φιλάνθρωποι, "νοικοκυραίοι", τρομοκράτες, κομπιναδόροι, υποψήφιοι εγκληματίες, αυνάνες, παρατημένοι, παραιτημένοι, ναυαγισμένοι, "ονειροπαθείς", ηττημένοι, κερδισμένοι, αστοί, επαναστάτες, ηθικοί, ηθικολόγοι και διχασμένοι, βραβευμένοι για την ενσυναίσθησή τους. Μεταξύ αυτών, ένας αντιδραστικός καλικάντζαρος, ο Διάβολος που κάνει μια ατυχή συμφωνία με το Θεό, ένας σκύλος που συνομιλεί με μια γάτα, ένα εντεκάχρονο αγόρι κι ένα εντεκάχρονο κορίτσι που ασκούν "πισώπλατη" κριτική στους γονείς τους. Και μια ιδιαίτερη περίπτωση ανθρωποκτονίας, μια αποτυχημένη αναβάθμιση, βήματα προς την απόλυση, ένα σχέδιο εκτάκτου ανάγκης, κλαυθμοί και οδυρμοί πάνω από ένα νεκροκρέβατο είναι μόνο μερικά από τα κωμικοτραγικά περιστατικά των ιστοριών του παρόντος τόμου.

Εδώ η ασημαντότητα και η αδυναμία ομιλίας αποκτούν υπόσταση. Τα ζώα αποκτούν φωνή και εκφράζονται ελεύθερα. Οι άνθρωποι - αρουραίοι των υπογείων γίνονται βασιλιάδες σκέψεων, έκφρασης κι επανάστασης αντικρίζοντας μια φέτα ουρανό από φωταγωγό σπασμένο. Τα πρόσωπα και τα πράγματα βγαίνουν από τον σκοτεινό τους ίσκιο και αυτοφωτίζονται και έχουν την ευκαιρία εν συντομία να πραγματοποιήσουν το απραγματοποίητό τους, να ανταλλάξουν μια κουβέντα με έναν συνάνθρωπό τους, με τον καθρέφτη τους, με την παλιά τους ταυτότητα και να προκαλέσουν γέλια, δάκρυα και συμπάθεια.

Ο Ανδρέας - Μάριος Σουσουρής, ικανότατος δημιουργός μικρών ιστοριών, με απίστευτη χρήση οικονομίας λόγου, δημιουργεί στο "Φθηνό νουάρ τσέπης" σουρεαλιστικά αλλά και συγκλονιστικά ρεαλιστικά  μικρά πεζά, κεντώντας κυριολεκτικά λέξη προς λέξη ένα τεράστιο μωσαϊκό τοπίων, χαρακτήρων και διαλόγων με μικρές πινελιές φαντασίας που καρπίζουν και διαχέονται ομοιόμορφα στον ρεαλισμό και στο chiaroscuro της ζωής μας.

 

 

Εκδόσεις  Στοχαστής