Τετάρτη 17 Μαρτίου 2021

Erich Maria Remarque, Η νύχτα της Λισαβώνας

Erich Maria Remarque, Η νύχτα της Λισαβώνας

Μια παλιά κυκλοφορία που χρήζει αναφοράς. Η Νύχτα γράφτηκε το 1964, κυκλοφόρησε στα ελληνικά το 2007 σε εξαίρετη μετάφραση του Γιάννη Κέλογλου και αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά έργα της παγκόσμιας πεζογραφίας. Κύριο θέμα του ο εκπατρισμός και οι πληγές του που χάσκουν ανοιχτές για πάντα.
 
Όλα ξεκινάνε μια νύχτα στη Λισαβόνα. Μια νύχτα, μια αφήγηση, ένα αντάλλαγμα μέλλοντος, κάτω από τα κίτρινα φώτα στο λιμάνι. Ένας άντρας ατενίζει τη θάλασσα και το βαπόρι που θα αναχωρήσει την επόμενη μέρα για την Αμερική, παίρνοντας μαζί του πρόσφυγες και  σώζοντάς τους από τα σαγόνια του ναζισμού. Ένας άλλος άντρας, με το παράξενο δανεικό όνομα Σβαρτς τον πλησιάζει, του ζητά να γίνει ακροατής της ιστορίας του με αντάλλαγμα εισιτήρια και διαβατήρια που θα του εξασφαλίσουν θέση στο καράβι και νέα ζωή στην Αμερική, μακριά από τη δίνη του πολέμου και τον σπαραγμό της Ευρώπης.
 
Το κουβάρι ξετυλίγεται και αποκαλύπτονται μετακινήσεις από το ένα στρατόπεδο στο άλλο, περάσματα συνόρων, πατρίδες στο χρώμα της στάχτης, πόνος, εξαπάτηση και φρικτές εικόνες με πρωταγωνιστές υπηρέτες της βίας, θύματα και παγερά αδιάφορους θεατές. Ο Σβαρτς, έχοντας ενδυθεί μια ξένη ταυτότητα, αναζητά την σύζυγό του, Έλεν. Κι όταν την συναντά και το όνειρο αρχίζει ξανά να ψηλώνει και να πετάει τα πρώτα του φύλλα, η φωτιά της εποχής σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά της.
 
Η ζωή που φάνταζε γιορτή και φωτεινή διαδρομή στο άπειρο, μετατρέπεται σε κόλαση. Ο Σβαρτς και η Έλεν γίνονται ναυαγοί χωρίς μνήμη, είναι νεκροί, χωρίς νόμους, με ψεύτικα στοιχεία, κυνηγημένοι, μαύρα πουλιά στον ορίζοντα του νεκρού αιώνα.
 
Ο Σβαρτς αφηγείται την ιστορία του γιατί επιθυμεί να εκμηδενίσει τις αναμνήσεις του και να επιβιώσει χωρίς την επικινδυνότητά τους. Νιώθει ότι ο άγνωστος άντρας στο λιμάνι είναι ικανός να διαφυλάξει και να διασώσει τη μνήμη του.
 
Πυκνογραμμένο, με ασύλληπτο βάθος για τη μοίρα των προσφύγων κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου πολέμου, γεμάτο δραματικά γεγονότα και τις ψυχολογικές προεκτάσεις τους σε ζωές και ανθρώπους χωρίς αγκαλιά πατρίδας.
 
Αριστουργηματικό έργο της ωριμότητας του Έριχ Μαρία Ρεμάρκ.
 
 
Μετάφραση: Γιάννης Κέλογλου
Εκδόσεις Ηλέκτρα

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου