Μαρτίν Κόαν, ΗΘΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

 

Πρώτη φορά μεταφρασμένος στα ελληνικά αυτός ο συγγραφέας-αποκάλυψη κι ένα μυθιστόρημα που απέσπασε δικαίως το σημαντικό Βραβείο Herralde το 2007. Τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται ο Κόαν στα έργα του - τα οποία επίσης ευελπιστούμε να τύχουν μετάφρασης στη γλώσσα μας - είναι η ιστορία της Αργεντινής, η κοινωνικοπολιτική κατάσταση, η συλλογική και ατομική μνήμη και λήθη.
 

Οι Ηθικές επιστήμες, ένα μυθιστόρημα δυνατό και αλύπητο σαν φωτιά, μας μεταφέρει στο Μπουένος Άιρες του 1982, περίοδο κατά την οποία η στρατιωτική δικτατορία αρχίζει να πνέει τα λοίσθια και κρατιέται στην εξουσία με τον Πόλεμο των Φώκλαντ.
 

Αυτό είναι το γενικό πλαίσιο. Γιατί στο ειδικό, έχουμε το Εθνικό Κολέγιο του Μπουένος Άιρες, που ουσιαστικά αποτελεί μια μικρογραφία του έξω κόσμου, και είναι ένας χώρος όπου κυριαρχεί η καταπίεση και ο φόβος και καλλιεργείται η καταπίεση και η απόλυτη πίστη στην πατρίδα. Τίποτα απ' όσα εκτυλίσσονται έξω δεν μπορεί να ηχήσει μέσα από τα ερμητικά σφαλιστά παράθυρα.

Η εικοσάχρονη Μαρία Τερέσα εργάζεται ως επιμελήτρια του κολεγίου: παίρνει παρουσίες, ελέγχει αυστηρά τη στοίχιση και την ένδυση των μαθητών, φέρνει τα βιβλία ύλης στους καθηγητές, προμηθεύει κιμωλίες, ενημερώνει τους ανωτέρους της για οτιδήποτε μεμπτό. Βλέπει χωρίς να κοιτάζει! Είναι το αόρατο βλέμμα που ελέγχει τα πάντα και τους πάντες.
 

Η Μαρία Τερέσα ζει με τη μητέρα της. Ο πατέρας της έχει πεθάνει. Ο αδερφός της Φρανσίσκο έχει επιστρατευτεί και αποτελεί ένα πρόσωπο του έργου που μιλάει δυνατά μέσα από την απουσία και την σιωπή, μέσα από τις λακωνικές ή ανυπόγραφες καρτ ποστάλ που αποστέλλει στις δύο γυναίκες.
 

Η Μαρία Τερέσα εκτελεί τα καθήκοντά της με τον πιο αρμόζοντα τρόπο. Πάντα λιγομίλητη, άτεγκτη απέναντι στον εαυτό της και, προκειμένου να ανέβει στην εκτίμηση των Αρχών του κολεγίου, οδηγείται στις τουαλέτες των αγοριών όπου παραμονεύει να συλλάβει πιθανούς παράνομους καπνιστές. Πίσω από την κλειδωμένη πόρτα ενός θαλάμου, έρχεται αντιμέτωπη με το δικό της παρελθόν, με ήχους, με σιωπές, με καταπιεσμένες επιθυμίες της. Ώσπου γίνεται η ίδια θύμα ενός κρατικού μηχανισμού: δύο χέρια κάτω από τη φούστα της σαν ερπύστριες τεθωρακισμένων και μια σκονισμένη ανάσα στο σβέρκο της. 

Κλειστοφοβική ατμόσφαιρα, φόβος και σαδισμός. Γραφή ψυχρή, κοφτερή σαν λεπίδι, παιγνιώδης σαν να είναι υποταγμένη στο καθεστώς. Κι ένας ανελέητος εσωτερικός πόλεμος πίσω από κλειστά στόματα.Και λέξεις που δεν τολμούν να ειπωθούν.

Εξαίσια μετάφραση της Έφης Γιαννοπούλου.

 

 

Εκδόσεις Κίχλη